Türk Diş Doktorları Birliğinin yaptığı araştırmalara nazaran; diş macunu kullanım oranı yüzde 50 iken, nüfusun yüzde yüzde 10’u diş tabibine gitme taraftarı değil. Yeniden bu araştırmalarda; yıllık diş macunu kullanım ölçüsü Türkiye’de 120 gram civarında iken, bu oran İngiltere de 480, İtalya da 270, İspanya da ise 155 gram olduğu ortaya çıkmıştır.
Ayrıyeten Türkiye de 4 şahsa yılda 1 adet diş fırçası düşerken; Avrupa ve Amerika da 4 şahsa yılda 2.5 diş fırçası düşüyor. Türkiye’de 3 bireyden 1’i günde bir kere bile dişlerini fırçalamıyor. TÜİK bilgilerine nazaran ağız ve diş hastalıkları 0-6 yaş kümesi çocuklarda birinci beş hastalık ortasında; 7-14 yaş kümesindeki çocuklarda ise bu sorun birinci sırada.
Uzm. Dr. Fatma Çiçekdağı Set, “Pandemi ile birlikte emniyetli besin tüketimi arttı ve bu durum ağız diş sıhhatine olumlu tesirler sağladı. Lakin rutin diş denetimi ve tedavilerinin azalması da çürüklerin ilerlemesine ve sonuç olarak kanal tedavisi ve diş kayıp oranlarında artış yaşanmasına sebep oldu” dedi.
Diş doktoru randevularınızı ertelemeyin
Pandemi sebebiyle insanların ağız ve diş sıhhati denetimlerini ve tedavilerini süreksiz olarak ertelediklerine dikkat çeken Uzman Dr. Set, “Bir diş enfeksiyonunda, savunma sisteminin bu enfeksiyonu oluşturan patojenlere saldırması için gerekli olan beyaz kan bağışıklık hücrelerinin ölçüsü değerlidir. Bu kaynaklar en iyi viral saldırıyı önlemek ve viral bir akının berbat tesirlerine maruz kalmamak için uygulanır. Bedende biriken ağız içi ve genel sıhhat sorunları; bu savunma hücreleri kaynaklarını azaltarak rastgele bir virüs bulaşma durumunda hastalığın ağır seyretmesine sebep olabilir. Ayrıyeten birçok genel sıhhat sorunu ağız içi bulgusuna sahiptir” dedi.
Set, kelamlarını şöyle sürdürdü: Tekrar acil tedavi üzere görülmeyen ortodontik tedavi, çene sorunları üzere durumları ya da büyüme gelişme devri içerisinde uygulanması gereken tedavileri de kapsadığı için vaktinde uygulanmadığında sonradan başarısız sonuçlar verebilmektedir.
Ayrıyeten protezlerde meydana gelen sorunlarda ve bu periyotta dişsiz kalan hastalarda yiyeceklerin iyi bir formda çiğnenememesinden kaynaklı sindirim sorunları oluşabilir. Buna ilaveten tedavisi ertelenen ön bölge diş eksiklikleri de hastanın estetik ve toplumsal sorunlar yaşamasına sebep olmaktadır. Bu nedenlerden ötürü hastalarımızın ağız içi rutin denetimlerini ve tedavilerini aksatmamasını önermekteyiz.
Pandemi gerilimi diş sıkma sorununu artırdı
Pandeminin getirdiği gerilim, endişe, ekonomik dertler ve tedavi edilmeyen çürüklerin, diş sıkma ve diş gıcırdatma olarak da bilinen bruksizmin artmasına sebep olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Set, Bruksizm, diş kırıkları, periodontal hastalıklar ve çene sorunlarına sebebiyet verebileceğinden tedavisinin en kısa mühlet içerisinde yapılması gerekmektedir. Bruksizm tedavisi, bruksizme sebep olan diş sorunlarının ortadan kaldırılması, diş sıkmaya sebep olan çene kaslarına botoks uygulamaları ve geceleri sıkmayı önleyecek şahsa özel plaklar ile sağlanmaktadır diye konuştu.
Koronavirüse yakalanan şahıslarda diş sıhhati sorunları artıyor
Kovid-19 pandemisinden ötürü dünya genelinde hadise ve vefat oranının artmaya devam etmesiyle birlikte bu virüsü atlatanlarda da uzun periyodik yan tesirlerin oluştuğunu belirten Uzman Dr. Set, ABD’li diş tabipleri, kovid-19 ile enfekte olan bireylerde diş sıhhati sorunlarının arttığına işaret ederek, ansızın ortaya çıkan diş kaybının uzun müddetli kovidin semptomları ortasında kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti. Bununla birlikte ABD’li diş tabipleri yeni tip koronavirüs hastalarında apansız ortaya çıkan diş kaybı hadiselerinde da artış olduğunu açıkladı.
The New York Times gazetesi, diş sıhhati ile ilgili uzun periyodik kovid-19 hastalarıyla görüştü. New York’ta yaşayan 43 yaşındaki Farah Khemili isimli bayanın ilkbaharda Covid-19’a yakalanmasının akabinde bir ay sonra ön dişini kaybettiğini açıkladı. Bununla birlikte Khemili, geçmişte dişleriyle ilgili sorunlar yaşadığını ve tabibinin ona sigara içtiği için ağzında kemik kaybı olduğunu söylediğini belirtti.
İsmini açıklamayan diğer bir bayan ise Kovid-19’a yakalamasından birkaç hafta sonra dondurma yerken ansızın bir dişinin ağrı hissetmeden ağzından düştüğünü söyledi.”Kovid-19’da pıhtılaşmanın artması, hastalarda emboli riski oluşturarak, hayati organlarda yahut diş üzere küçük organlarda oluşması halinde organlar için ölümcül olabilir. Tabi ki embolinin çene kemikleri, dişler ve dişetlerini etkileme mümkünlüğü olabilir. Emboli dişin canlılığında kayıplara sebep olabilir. Fakat bunların hepsi varsayımdır ve çalışmalarla gerçekliğe kavuşturulması gerekmektedir” dedi.
Ağız hijyeninde bunlara dikkat edin
Pandemi sürecinde ağız hijyenine yönelik tavsiyelerde bulunan Uzman Dr. Fatma Çiçekdağı Set, günde 3 defa ve 3 dakika tesirli bir formda diş fırçalama, sonrasında ise diş ipi ve orta yüz fırçası kullanımı ve akabinde lisan fırçası kullanımı, son olarak da bir antiseptik ağız gargarası kullanımının Kovid-19un ağza yerleşimini ve oradan da teneffüs yollarına yayılması riskini azaltabileceğini vurguladı. Ayrıyeten birçok diş macununun içinde sulfaktan (aktif yüzey temzileyicisi) ve deterjan olarak sodyum yahut magnezyum lauril sülfat bulunduğunu kaydeden Set, şu konulara dikkat çekti:
Deterjanlar köpürme özelliği olan faal bileşiklerdir. 5-7 saat kadar faal kalarak mümkün bir virüs bulaşmasında, tıpkı sabunların yaptığı üzere, virüsün dış lipit zarını kesimler ve inaktive ederek virülansını ortadan kaldırır. Birebir biçimde antiseptik ağız gargaraları da ağızda, boğazda virüsün epitel dokusuna yerleşip çoğalmasını önlerler. Diş taşları sistemli aralıklarla temizletilmeli; diş beyazlatıcıları diş tabipleri denetiminde kullanılmalıdır. Her yemekten sonra su içilmesine ya da ağızların suyla çalkalanmasına dikkat edilmelidir.
Öncelikli salgının artışını engellemek için bir konutta diş fırçalarının tıpkı kapta olmaması gerekir. Dişler fırçalandıktan sonra fırçanın temizlenmesi ve başka bir kaba gerekirse bir esirgeyici kılıfa alınması gerekmektedir. Banyoda diş fırçası açıkta ise klozet kapağı kapanmadan sifonun çekilmemesi tekrar değerli bir noktadır.
Zira dışkıda da Covid-19 virüsü tespit edilmiştir. Ağızdaki mikroorganizmaların uğrak yeri olduğu ve hastalıklara sebep olabilecek en kıymetli bölge olduğu yapılan araştırmalarca desteklenmiş olan lisanın de her gün tertipli olarak şahsa özel lisan fırçaları ile temizlenmesi gerekmektedir.
Milliyet
