Ege Denizi’nde, Muğla’nın Datça ilçesi açıklarında Richter ölçeğine nazaran gece 4.4 büyüklüğünde sarsıntı meydana geldi. Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD) Sarsıntı Dairesi Başkanlığı’nın açıklamasına nazaran; merkez üssü Muğla’nın Datça ilçesinin 43.72 kilometre açığı olarak saptanan zelzele, saat 01.50’de yerin 7.15 kilometre derinliğinde meydana geldi. Akabinde büyüklüğü 1.7 ile 4.0 ortasında değişen çok sayıda artçı sartıntı tedirginlik yarattı. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, arka arda meydana gelen sarsıntılar hakkında açıklamalarda bulundu.
Panik yapacak bir durumun olmadığına dikkati çeken Prof. Dr. Sözbilir, tıpkı fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar sarsıntı olmasının bu fayın gücünü boşalttığı manasına geldiğini söz etti.
‘PANİK YAPACAK BİR DURUM YOK’
Bir fayın sarsıntı üretme vakti olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bu bölgede yaşanan sarsıntıların panik yaratacak sarsıntılar olmadığını belirtip, “Bu sarsıntıların yalnızca sarsıntısını hissediyoruz can ya da mal manasında kayıp yaratacak zelzeleler değil. Bu bölgede bu büyüklükteki sarsıntılar daima oluyor. Korkmamıza ya da panik yapmamıza gerek yok. Tıpkı fay üzerinde birbirine yakın büyüklükte bu kadar sarsıntı olması bu fayın gücünü boşalttığı manasını taşıyor. Büyük bir sarsıntı oluşturma mümkünlüğünü azaltıyor lakin güç boşalımını öteki bir faya aktardığı için öbür bir yarar tehlike başlıyor fakat onun da üzerinde belirli bir tansiyonun birikmesi lazım. Bir fayın zelzele üretmesi için belirli derecede tansiyon birikmesi gerekiyor. Bu da vakit alıyor. Bir günde olmuyor, yıllar sürüyor. Bir fayın sarsıntı üretme vakti var. Bir fay bin yılda bir sefer zelzele üretiyorsa o bin yıl dolmadan yıkıcı bir sarsıntı üretmiyor” dedi.
‘DEPREM FIRTINASI YAŞANIYOR’
Sarsıntıların fırtına halinde bir sürekliliği olduğunu söz eden Prof. Dr. Sözbilir, “Bu bölgede uzun vakitten beri zelzele aktifliği var. 3-4 gün içerisinde sarsıntı sayısı yaklaşık 300’ü geçti. Neredeyse günde 100 sarsıntı oluyor lakin bunlar 2, 3, 4 büyüklüğünde küçük ölçekli sarsıntılar. 5 büyüklüğündeki zelzeleler de beşerler için can ve mal kaybı yaratan sarsıntılar değil, yalnızca sarsıntısını hissediyoruz. Bu bölge özelinde 2017 yılında kıymetli bir zelzele aktifliği olmuştu. Birbirine çok yakın büyüklükte çok sayıda sarsıntı oldu. Belirli bir vakit sonra sarsıntı fırtınası formunda gelişti. 4-5 büyüklüğündeki sarsıntılar 8-10 tane art geriye gerçekleşiyor. Burada da benzeri bir durum var. Bu bölgede belirli yıllarda 5’e varan sarsıntılar arka arda gerçekleşiyor. Bir sarsıntı fırtınası yaşanıyor, tekrar bitiyor bir daha tekrar yaşanıyor. Bu türlü bir silsile var. Etkin volkanların olduğu ve canlı fayların olduğu bir bölge olması bu durumun yaşanmasına neden oluyor. Birlikte çalışması nedeniyle belirli bir vakit sonra zelzeleler fırtına biçiminde süreklilik arz ediyor. Bu fay daima 5 büyüklüğüne varan sarsıntılar üretiyor. Bu fayın üzerinde son yüzyılda 6’yı geçen zelzeleler olmamış. 5 ve üzeri zelzeleler olduktan sonra 5’e yakın 4 büyüklüğündeki sarsıntılar gerçekleşiyor” dedi.
‘DAHA BÜYÜK SARSINTI OLMA MÜMKÜNLÜĞÜ PEK GÖRÜNMÜYOR’
Bölgede yaşanan sarsıntıların daha büyük bir zelzeleye neden olma mümkünlüğü düşük olsa da Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenmeye neden olması durumunda bu fayların harekete geçebileceğini de söz eden Prof. Dr. Hasan Sözbilir şöyle konuştu:
“Bugüne kadar son yüzyılı düşündüğümüzde daha üst seviyede bir sarsıntı olmadı. Tarihi devirlerde 1900’den evvelki periyotlara döndüğümüzde; bu bölgelerde yıkıcı zelzeleler gerçekleşmiş ve volkanik patlamalar da meydana gelmiş. 1400’lü yıllarda Nisyros Volkanı aşikâr periyotlarda patlamalar göstermiş. Bu volkanın içinde gaz çıkışları var. Faal volkanın yer aldığı bölge. Büyük olasılıkla altındaki etkin volkanı besleyen magma şimdi katılaşmadığı için aşikâr vakitlerde sıcaklık ve basınç değişimleri yahut küçük ölçekli zelzeleler burayı harekete geçiriyor ve zelzele fırtınası yaşanıyor. 4-5 büyüklüğünde zelzeleler sürebilir fakat daha büyük sarsıntı olma mümkünlüğü pek görünmüyor. Zelzele silsilesi Datça, Marmaris, Gökova taraflarındaki faylarda bir tetiklenme yaratırsa o vakit kendi faylarımız harekete geçebilir. Bu bölgedeki faylar 6’ın üzerinde zelzele üretme potansiyeli olan faylar. Tetiklenme mümkünlüğü var lakin bu çabucak yarın sarsıntı olacağı manasına gelmiyor.”
Milliyet
