RTÜK Yöneticisi Ebubekir Şahin, “Darbe teşebbüsü ve sonrasında medyanın bütünleştirici rolü” başlıklı bir yazı kaleme aldı. Yazısında, 15 Temmuz darbe teşebbüsü ve sonrasında medyanın bütünleştirici rolünü pahalandıran Şahin, şunları kaydetti:
“Kavramlar kişilerin ve toplulukların zihin dünyalarının izlerini taşır ve onların perspektifiyle bir mana kazanır. Bu, bireyi ve topluluğu diğerlerinin kavramlarıyla açıklama üzere varoluşsal açıdan çok bir vahim bir duruma yöneltebilir. Tarihte yaşanan vukuatları ve durumları kendi penceremizden değil de Garp penceresinden tanımlamak ve okumak da bu tıp bir aksiliğe neden olabilme potansiyeli ile büyük bir çürümenin işareti olarak kıymetlendirilebilir. Çağı, tarihi vakaları ve hareketleri tüm gerçekliğiyle tanımak; gelecek ismine atılacak adımların doğruluğunun da belirlenmesi bakımından çok değerlidir. Bu kapsamda yakın geçmişimize kara bir leke ve birebir vakitte büyük bir demokrasi zaferi olarak geçen 15 Temmuz FETÖ Darbe Girişimi’nin 4. yıldönümü vesilesi ile kelam konusu teşebbüs ve bu süreçte medyanın tesir ve rolü üzerinde değerlendirmelerde bulunulması fevkalade yarar ve ehemmiyet arz etmektedir.”
KLÂSIK MEDYANIN TESIR GÜCÜ
“Günümüz demokratik topluluklarında medya yasama, yürütme ve yargı erklerinin acilen akabinde dördüncü güç olarak nitelendirilmektedir. Medyanın bu gücünün temelinde topluluk ismine demokratik teftişe imkan sağlaması ile söz ve haber alma özgürlüğünün teminatı olması yatmaktadır. 20 ve 21. yüzyılın en büyük kazanımlarından olan ve Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan İnsan Hakları Üniversal Beyannamesi’nde de mahal verilen “ifade özgürlüğü” çağdaş anayasaların temel taşlarından birisidir. Söz özgürlüğü, esasen her ferdin doğuştan elde ettiği çok temel bir haktır. Düşünebilen bir varlık olarak birey mülahazalarını rahatça söz edebilme özgürlüğüne sahip olabildikçe demokratik topluluğun çok sesli yapısı inkişaf edecektir. Bu noktada belirtilmelidir ki günümüz dünyasında medya, söz özgürlüğü bağlamında en değerli mecradır. Gelişen teknolojiyle bir arada siber alan ve klasik medya mecralarında farklı fikirlerin tabir edilebiliyor olması, demokrasinin vazgeçilmez ögesi olan medyanın özgürlüğüne işaret etmektedir. Bir mealde medyanın özgürlüğü ile tabir özgürlüğü yakından bağlıdır. Bu kapsamda basın özgürlüğü demokratik topluluğun vazgeçilmez ögelerinden biri olarak kabul edilmelidir. Toplumsal yahut kişisel meselelerin özgürce tartışıldığı bir ortamda gerçek manada demokrasiden bahsedilebilir. Bu nedenle demokratik toplulukta her fert kanısını serbestçe tabir edebilmelidir. Tüm bu açıklamalar ışığında geniş mealiyle söz özgürlüğü bir fikir, inanç, his yahut reaksiyonun barışçı yoldan belirtilmesi yahut söz edilmesinin muaf olması mealine gelmektedir. Medya bu açıdan bir mealde demokrasinin olmazsa olmazı tabir özgürlüğünün teminatıdır. 15 Temmuz sürecinde dahi görülmüştür ki medya antidemokratik hareketlerin karşında söz özgürlüğünün sembolü ve yılmaz savunucusu haline gelmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere hain darbe teşebbüsü ile savaş veren siyasalların ve erlerin darbeyi püskürtmelerinde bilhassa televizyon kanalları kritik bir rol oynamış ve demokratik sistemin sürdürülmesinde büyük bir ekte bulunmuşlardır. Son devirlerde klâsik medya araçlarının tesir gücünü giderek yitirdiğine dair çeşitli değerlendirmelere rastlanmaktadır. Bu değerlendirmeler, 21. yüzyılın birinci yıllarında muhabere teknolojilerinde yaşanan süratli ve esaslı gelişmeler ve bunların görsel-işitsel medyaya tesirleri bağlamında yapılmaktadır. Bilhassa internet yayıncılığının, toplumsal medya platformlarının tasarrufa sunulması ile klasik yayıncılık anlayışının bir yandan değiştiği bir gayrı yandan ise tesir gücünün zayıfladığı tez edilmektedir. Fakat tüm bu dönüşüm süreçlerine ve siber sahanın her geçen gün artan yaygınlık ve tesir gücüne karşın klâsik medya araçlarının kitleleri mobilize etme, kişilerin davranış ve kanıları şekillendirme noktasında çok daha belirleyici olduğu son devirlerde yapılan araştırmalarla ile teyit edilmektedir. Bilhassa 15 Temmuz Darbe Girişimi’nde FETÖ’nün Yurtta Sulh Kurulunun; görsel-işitsel medya araçları yoluyla darbeye taban hazırlamaya çalışması, darbe teşebbüsü gecesi medya hizmet sağlayıcıları darbe yanlısı yayın yapmaya zorlama uğraşları bu bağlamda hala klâsik medyanın ihtiva ettiği güç ve mana bakımından kıymetli bir göstergedir. Laf konusu gece TÜRKSAT’ı zapt etme teşebbüsleri, RTÜK ve TRT’ye gerçekleştirilen operasyonlar ile şahsi medya hizmet sağlayıcısı kuruluşlara gönderilen terör örgütü üyelerinin yaptığı baskınlar hain darbecilerin klasik medyanın hala nasıl bir konumda bulunduğunun farkında olunduğunu göstermektedir.”
BOZGUNDA ÖN SAFTA
“Büyük bir gururla ve memnuniyetle tabir etmek isterim ki, Türk Medyası 15 Temmuz 2016 gecesi ve sonrasında ortaya koyduğu yayıncılık ile Darbecilerin ve darbe sevicilerin bozguna uğratılmalarında en ön safta mahal almıştır. Her yerde milletin gerçekleştirdiği uğraşa medya kuruluşları da katılmış; kamu yayıncısı TRT başta olmak üzere neredeyse tüm medya kuruluşları demokrasi uğraşında yürek ve kararlılık ortaya koymuştur. Bu tablo, görsel-işitsel medya sahasını düzenleyen bir kamu otoritesinin Lideri olarak benim için bir gurur kaynağı. Bu vesile ile kurumum ve milletimiz ismine Radyo ve Televizyonların sahipleri, başkanları ve çalışanlarını bir sefer daha bu süreçte takındıkları özverili ve yürekli savaş için canı gönülden tebrik ediyor ve milletimiz ismine şükranlarımı sunuyorum. 15 Temmuz gecesi Türk Milleti büyük bir komplo ve beraberinde mümkün bir işgalin eşiğinden döndü. Bu tehlike bir yanıyla emperyalist odakların medya meydanını da işgal teşebbüsü idi. Medya kuruluşlarına yapılan müdahale karşılık bulsaydı, darbenin gerçekleşme ihtimali elbette artabilirdi lakin asıl tehdit darbe gerçekleşseydi medya yerine yapılacak söylemsel ve eylemsel müdahaleydi. Söz özgürlüğünün ortadan kalkması ile memlekette demokrasinin sesi kesilecek, söz ve haber alma özgürlüğünün engellenmesi yoluyla demokrasi konuşulamaz hale getirilecekti. Türkiye’nin birliğine ve ulusumuzun özgürlüğüne yönelik bu bütünsel hamle medya araçlarının birleştirici gücü ve tek vücut olması ile atlatıldı.”
TOPLUMSAL MEDYA KARMAŞASI
“Bu çerçevede, Üst Konsey Yöneticisi sıfatıyla söz ve haber alma özgürlüğünün yürütücüsü kabul edilen medya kuruluşlarımızın devletimiz için üstlendiği bütünleştirici rolün ehemmiyetine tekraren işaret etmek istiyorum. Görece kısa bir vade evvel gerçekleştirilen bu teşebbüsün medya sahasında çok da tartışılmayan ve tahminen de göz gerisi edilen bu istikameti darbe tartışmalarının ana odağının dışında kaldı. Esasen 15 Temmuz gecesi ve sonrasında medya araçlarının tüm zorluklar ve müdahalelere karşın birleştirici biçimde, milletinden yana ve demokrasinin gerisinde konumlanması öbür husus başlıkları altında değerlendirildi. Halbuki görsel-işitsel medya o gece ve müteakip süreçte marjinal istisnalar dışında Türkiye’nin birleştirici ve bütünleştirici gücü oldu. Toplumsal medyadaki karmaşanın bilakis büyük bir sesle darbe zıddı yayınlar ile halkın ve devletin ilgili mercilerinin moral ve motivasyonun ayakta tutulması ile topluluğun sağlıklı ve sahih haber almasını sağladı. Arkada bıraktığımız dört yıl boyunca darbenin ekonomik, toplumsal, kültürel ve siyasi boyutu kadar derinlemesine tartışılmasa da 15 Temmuz ve devamındaki süreçte Türk medyası bölgesel ve global medya hareketlerinin önünde rüştünü ispatlamıştır. Bu çerçevede, memleketler arasındaki farklılıklar azalmakta, dünyadaki karşılıklı asimetrik bağımlılık ve organik bütünleşme giderek güçlenmekte iken görsel-işitsel medya kuruluşlarımızın bütünleştirici rolü ile global medya önünde alternatifin çok daha ötesine geçebileceğini düşünmekteyim. Dolaysıyla medya kuruluşlarımızın milletimizin birlik ve beraberliğini sağlama noktasındaki niteliği üzerine daha fazla hassasiyetle durulması elzem ve yararlıdır. Önümüzdeki süreçte bunu sağlamak tüm tarafların asli ve öncelikli vazifesidir.”
Milliyet
