Kurtuluş Savaşı’nın lideri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk, her 10 Kasım’da olduğu üzere bu yıl da vefatının 82. yılında yurdun dört bir yanında hürmetle ve hasretle anılacak.
Anadolu topraklarının mukadderatını değiştiren Atatürk, ayak bastığı her kentte unutulmayacak anılar bıraktı. Lakin birtakım kentler var ki O’nun anısından derin izler taşıyor. 10 Kasım’da Büyük Önder’in hayatının geçtiği noktaları ziyaret edip “Mustafa’dan Atatürk’e” uzanan 57 yıllık bir seyahate çıkabilirsiniz. Bunlar içerisinde öne çıkanları sizler için derledik:
Birinci adres Selanik
Atatürk’ün 1881’de Selanik’te doğduğu, çocukluk ve gençlik günlerinin bir kısmını geçirdiği konut, günümüzde Atatürk Meskeni Müzesi olarak ziyarete açık. Üç kattan oluşan binada Atatürk ve Çocuk, Selanik, Manastır, İstanbul, Ankara olarak isimlendirilen odalarda, Atatürk’ün hayatını anlatan bilgi panoları bulunuyor. Ankara Odası’nda Atatürk’ün koltuğa oturmuş formda canlandıran silikondan bir heykeli de var. Apostolu Pavlu Caddesi’nde bulunan 17 numaralı mesken, Başkonsolosluk alanı içinde Türkiye toprağı olarak kabul ediliyor.
İzmir’i seyrettiği yer
İzmirliler’in 10 Kasım rotalarının birinci durağında Belkahve var. 9 Eylül 1922’de İzmir’in düşman işgalinden kurtarılması üzerine Atatürk’ün Belkahve’den kenti seyrettiği ve kahve içtiği noktada, günümüzde 16 metre yüksekliğinde heykel ve Atatürk Anı Konutu bulunuyor. İzmir’de ayrıyeten Büyük Önder’in şahsi çalışmalarını da yürüttüğü Atatürk Konutu Müzesi, Uşakizade ve Latife Hanım köşkleri ile Zübeyde Hanım’ın kabri de ziyaret edilebilir.
İstanbul’da adres çok
Atatürk, hayatının uzun bir periyodunu İstanbul’da geçirdi. Bu nedenle kentte onunla ilgili birçok iz bulabilmek mümkün.
1917-1926 yılları ortasında pek çok defa Pera Palace Otel’de konaklayan Atatürk, kimi vakit ülkeyle ilgili kararlar almak, kimi vakitse değerli konuklarını ağırlamak için bu oteli tercih ediyordu. Atatürk’ün kaldığı 101 numaralı oda, 1981’de müze haline getirildi. Kendisinin şahsi eşyalarının da yer aldığı müze, fiyatsız ziyaret edilebiliyor.
Atatürk’ün annesi, kız kardeşi Makbule Hanım ve manevi oğlu Abdürrahim Tuncak’ın 1912-1919 yılları ortasında Beşiktaş, Akaretler’de yaşadığı konut de 2011’de müze oldu. Atatürk’ün Balkan ve I. Dünya Savaşları sırasında cephelerden ayrılıp kente geldiği günlerde kaldığı mesken, ziyarete açık.
Atatürk’ün, Ulusal Uğraş plan ve çalışmalarını sürdürdüğü, bir karargah üzere kullandığı Şişli’deki meskeni, İstanbul’da ziyaret edilecek bir öbür kıymetli adres. Müzeye çevrilen konutta, Atatürk’ün kıyafetleri, üniformaları, askeri ve sivil hayatına ilişkin fotoğrafları, el yazısıyla yazdığı çeşitli evrakları, madalyaları, hatıra eşyaları bulunuyor.
Atatürk, Cumhuriyet’in ilanından sonra İstanbul’da, Dolmabahçe Sarayı’nı Cumhurbaşkanlığı Konutu olarak kullandı. 10 Kasım 1938’de Atatürk’ün öldüğü yer olması nedeniyle başka bir ehemmiyete sahip Dolmabahçe, her 10 Kasım’da, Anıtkabir’den sonra en çok ziyaret edilen yer. Atatürk, burada Özel Daire’de Mavi Salon ile Pembe Salon ortasında yer alan 71 numaralı odada kaldı. Bu odada, 9’u 5 geçeyi gösteren saat ve Büyük Önder’in hayata gözlerini yumduğu yatağı yer alıyor.
Anıtkabir’de his seli
Vefatından evvel “Ulusum nereye isterse beni oraya gömün” diyen Atatürk’ün ebedi istirahatgâhı olarak “Ankara buradan ne hoş görünüyor” dediği Rasattepe seçildi. Her yıl 10 Kasım’da olduğu üzere bu yıl da Atatürk’ü anmak isteyenler Ankara’daki Anıtkabir’i dolduracaklar. Burada yer alan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi, dört ana kısımdan oluşuyor. Atatürk’ün kullandığı eşyalar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş seyahati, Ulusal Çaba ve İhtilallerin anlatıldığı galeriler var.
Ankara’da ayrıyeten Birinci Meclis Binası; Atatürk’ün, Cumhuriyet’in kurulması dâhil, ihtilalleri planladığı, 1950’den bu yana da müze olarak açık olan Çankaya’daki bağevi ziyaret edilebilecek öteki noktalar.
Kentte, Büyük Önder’in bozkırın ortasında yeşerttiği Atatürk Orman Çiftliği ile Atatürk’ün 27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelişinden itibaren Başkomutanlık Karargâhı ve konutu olarak kullandığı TCDD Ankara Gar Kompleksi içindeki Direksiyon Binası da kesinlikle görülmeli.
Çanakkale’de dünya tanıdı
Çanakkale, Türk askerinin ve milletinin, zafere olan inancının yine alevlendiği yer. Dünyanın en güçlü devletlerine karşı kazanılan savaşla Kurmay Yarbay Mustafa Kemal’in ismi, hem dünyada hem de Anadolu’da duyuldu. Bu nedenle Çanakkale, Atatürk’ün hayatında büyük bir kıymete sahip. Askeri deha olarak duyulan Mustafa Kemal, savaşın kazanılmasında kıymetli bir rol oynadı ve Kurtuluş Savaşı’nın liderliği yolunu da açtı. Gelibolu Yarımadası Tarihi Ulusal Parkı’ndaki şehitlikler, anıtlar ve savaşın yaşandığı yerleri ziyaret ettiğinizde, Atatürk, silah arkadaşları ve şehitlerimiz başta olmak üzere bugün bu topraklarda huzurla yaşamamız için uğraş edenleri büyük bir şükranla anacaksınız.
Atatürk Konutu müzeleri
Atatürk’ün ziyaret ettiği kentlerde konakladığı konutlar günümüzde müze olarak ziyaret edilebiliyor. Bursa Çekirge Caddesi’nde yer alan iki katlı köşk, müze olarak ziyaretçilerini ağırlıyor. Samsun’da 19 Mayıs 1919’da ayak bastığında kaldığı birinci yer olan Mıntıka Palas da Samsun Gazi Müzesi olarak ziyaretçilerini bekliyor.
Diyarbakır’daki Gazi Köşkü de 10 ay boyunca Atatürk’e konut sahipliği yapmasıyla biliniyor. Burada Atatürk’ün çalışma ve yatak odaları bulunuyor. Konya Atatürk Meskeni Müzesi’nde de Atatürk’ün kenti ziyaretini anlatan dokümanlar, bu ziyaretler sırasında aldığı notlar, şahsî eşyalar ve fotoğraflar sergileniyor.
Yalova’daki Yürüyen Köşk, Atatürk’ün çınar ağacının kısmının kesilmesi yerine köşkün ileriye kaydırılmasını istemesiyle ünlü. Trabzon, Denizli, Malatya, Antalya, Sakarya, Afyon, Uşak, Adana üzere farklı kentlerde de Atatürk Konutu Müzeleri bulunuyor.
Milliyet
