Bu çerçevede 26 Nisan’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde alınan kararlar doğrultusunda halihazırda uygulanmakta olan kısmi kapanma önlemlerine yeni tedbirler eklenerek tam kapanma devrine geçileceği hatırlatılarak, 29 Nisan Perşembe saat 19.00’dan itibaren 17 Mayıs Pazartesi saat 05.00’e kadar sürecek tam kapanma devrinde ülke genelini kapsayacak biçimde önlemlerin alınması gerektiğinin değerlendirildiği söz edildi.
Genelgeye nazaran, hafta içi-hafta sonu ayrımı olmaksızın uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması günlerinde üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması, sıhhat, tarım ve orman faaliyetlerinin sürekliliğinin sağlanması emeliyle muhakkak yerler ve bireyler kısıtlamadan muaf tutulacak.
Sokağa çıkma kısıtlamasına yönelik tanınan muafiyetler, daha evvel vilayetlere gönderilen genelgeyle açıkça belirtildiği formda muafiyet nedenine ve buna bağlı olarak vakit ve güzergahla hudutlu olacak. Aksi durumlar muafiyetlerin berbata kullanımı olarak görülerek idari ve isimli yaptırımlara husus edilecek.
Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu günlerde bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılar 10.00-17.00 saatleri ortasında faaliyet gösterebilecek. Vatandaşlar mecburî muhtaçlıklarının karşılanması ile hudutlu olmak ve engelliler haricinde araç kullanmamak kaidesiyle ikametlerine en yakın bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi ve tatlıcılara gidip gelebilecek.
Birebir saatler ortasında bakkal, market, manav, kasap, kuruyemişçi, tatlıcılar ve online sipariş firmaları evlere/adrese servis formunda de satış yapabilecek.
Belirtilen uygulama zincir ve muhteşem marketler için haftanın altı günü geçerli olacak, zincir marketler pazar günleri kapalı kalacak.
Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu günlerde restoran, lokanta, kafeterya, pastane üzere yeme-içme yerleri yalnızca paket servis formunda faaliyet gösterebilecek.
Yeme-içme yerleri ile online yemek sipariş firmaları ramazan ayı sonuna denk gelen 13 Mayıs Perşembe gününe kadar 24 saat aslına nazaran paket servis yapabilecek. Yeme-içme yerleri ile online yemek sipariş firmaları ramazan ayının sona ermesiyle birlikte saat 01.00’e kadar paket servis yapabilecek.
Tam kapanma devrinde ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin yalnızca ekmek satan bayileri açık olacak.
Vatandaşlar ekmek ve unlu mamul gereksinimlerinin karşılanması ile sonlu olmak ve engelli vatandaşlar hariç araç kullanmamak koşuluyla ikametlerine yürüme aralığında olan fırına gidip gelebilecekler. Fırın ve unlu mamul ruhsatlı iş yerlerine ilişkin ekmek dağıtım araçlarıyla yalnızca market ve bakkallara ekmek servisi yapılabilecek, sokak ortalarında mutlaka satış yapılmayacak.
Sokağa çıkma kısıtlaması sırasında belirtilen temel besin, ilaç ve paklık eserlerinin satıldığı yerler ile üretim, imalat, tedarik ve lojistik zincirlerinin aksamaması gayesiyle muafiyet kapsamında bulunan iş yerleri dışında tüm ticari işletme, iş yeri ve/veya ofisler kapalı olacak ve uzaktan çalışma haricinde yüz yüze hizmet verilmeyecek.
Konaklama tesisleri sırf seyahat müsaade dokümanı olanlara hizmet verebilecek
Kısıtlama devrinde konaklama tesislerinde rezervasyonunun bulunması, vatandaşlar açısından sokağa çıkma yahut şehirlerarası seyahat kısıtlamasından muafiyet sağlamayacak.
Konaklama tesisleri yalnızca seyahat müsaade evrakı alan bireylere hizmet verebilecek.
Yabancılara yönelik sokağa çıkma kısıtlamasına dair muafiyet yalnızca turistik faaliyetler kapsamında süreksiz ve kısa müddet için Türkiye’de bulunan yabancıları kapsayacak. İkamet izinliler, süreksiz muhafaza statüsündekiler yahut memleketler arası müdafaa müracaat ve statü sahipleri dahil olmak üzere turistik faaliyetler kapsamı dışındaki yabancılar sokağa çıkma kısıtlamalarına tabi olacaklar.
Tam kapanma sürecinde kendi muhtaçlıklarını karşılayamayacak ileri yaş gruplarındakilerin yahut ağır hastalığı olanların temel gereksinimleri VEFA Toplumsal Takviye Gruplarınca karşılanacak. Bu bahiste gerek işçi görevlendirilmesi gerekse gereksinimlerin bir an önce giderilmesi bakımından gerekli önlemler valiler ve kaymakamlarca alınacak.
Şehirlerarası seyahatlere zarurî haller dışında müsaade verilmeyecek
Sokağa çıkma kısıtlaması mühletince vatandaşların şehirlerarası seyahatine mecburî haller dışında müsaade verilmeyecek. Buna rağmen, mecburî bir kamusal vazifenin ifası kapsamında ilgili bakanlık ya da kamu kurum yahut kuruluşunca görevlendirilmiş olan kamu vazifelileri kurum kimlik kartı ile birlikte misyon dokümanını ibraz etmek kaydıyla bu karardan muaf tutulacak.
Kendisi yahut eşinin, vefat eden birinci derece yakınının ya da kardeşinin cenazesine katılmak için yahut cenaze nakil sürecine refakat etmek hedefiyle rastgele bir cenaze yakınının e-Devlet kapısındaki İçişleri Bakanlığına ilişkin e-Başvuru yahut ALO 199 sistemleri üzerinden yapacakları müracaatlar sistem tarafından vakit kaybetmeksizin otomatik onaylanarak cenaze yakınlarına seyahat müsaade dokümanı oluşturulacak.
Cenaze nakil ve defin süreçleri kapsamında başvuran vatandaşlardan rastgele bir evrak ibrazı istenilmeyecek ve Sıhhat Bakanlığı ile sağlanan entegrasyon üzerinden gerekli sorgulama seyahat müsaade dokümanı düzenlenmeden evvel otomatik olarak gerçekleştirilecek.
Seyahat müsaade evrakı verilenler kısıtlamadan muaf olacak
Tedavi olduğu hastaneden taburcu olup asıl ikametine dönmek isteyen, tabip raporu ile sevk olan yahut evvelce alınmış hekim randevusu/kontrolü olan, kendisi yahut eşinin, hastanede tedavi gören birinci derece yakınına ya da kardeşine refakat edecek olan en fazla 2 kişi, bulunduğu kente son 5 gün içerisinde gelmiş olmakla birlikte kalacak yeri olmayıp ikamet ettikleri yerleşim yerlerine dönmek isteyen ve 5 gün içinde geldiğini seyahat bileti, geldiği araç plakası, seyahatini gösteren ayrıca evrak ve bilgiyle ibraz edenler; ÖSYM tarafından ilan edilmiş merkezi imtihanlara katılacak olan, askerlik hizmetini tamamlayarak yerleşim yerlerine dönmek isteyen, özel yahut kamudan günlü kontrata davet yazısı olan ve ceza infaz kurumlarından salıverilen şahısların mecburî hali bulunduğu kabul edilecek.
Vatandaşlar, belirtilen zarurî hallerin varlığı halinde bu durumu belgelendirmek kaydıyla e-Devlet üzerinden İçişleri Bakanlığına ilişkin e-Başvuru ve ALO 199 sistemleri üzerinden valilik/kaymakamlık bünyesinde oluşturulan Seyahat Müsaade Heyetlerinden müsaade almak kaydıyla seyahat edebilecek.
Seyahat Müsaade Evrakı verilen şahıslar seyahat müddetleri boyunca sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olacak.
Tam kapanma sürecinde seyahat müsaade taleplerinde yaşanabilecek artış göz önünde bulundurularak vali ve kaymakamlar kâfi sayıda çalışanın görevlendirilmesi başta olmak üzere seyahat müsaade taleplerinin süratli biçimde kıymetlendirilerek karara bağlanabilmesi için her türlü önlemi alacak.
Araçlara kabulde HES kodu sorgulaması yapılacak
Belirtilen devirde uçak, tren, gemi yahut otobüs üzere toplu ulaşım aracıyla seyahat edecek şahıslara biletleme süreci yapılmadan evvel kesinlikle seyahat müsaade dokümanının olup olmadığı denetim edilecek, geçerli seyahat müsaadesinin bulunması halinde biletleme süreci gerçekleştirilecek. Uçak, tren, gemi yahut otobüs üzere toplu taşıma araçlarıyla yapılacak seferlerde yolcuların araçlara kabulü öncesinde HES kodu sorgulaması yapılacak ve tanılı/temaslı üzere sakıncalı durumu olmaması halinde yolcular araca alınacak.
Uçak hariç şehirlerarası faaliyet gösteren toplu taşıma araçları, ruhsatta belirtilen yolcu taşıma kapasitesinin yüzde 50’si oranında yolcu kabul edebilecek ve araçta yolcuların oturma formu yolcuların birbirleriyle temasını engelleyecek “1 dolu-1 boş” halde olacak.
Tam kapanma sürecinde sıhhat, güvenlik, acil davet üzere kritik vazife alanları hariç olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında hizmetlerin sürdürülebilmesi için toplam işçi sayısının yüzde 50’sini aşmayacak ölçüde gerekli olan taban işçi düzeyine düşülecek ve uzaktan yahut dönüşümlü çalışmaya geçilecek.
Kısıtlama devrinde, uzaktan ve dönüşümlü çalışmaya tabi kamu işçisi, özel bir muafiyete sahip olmamaları nedeniyle öbür vatandaşların tabi olduğu temeller haricinde ikametlerinden ayrılmayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmet binalarında/yerlerinde vazife alacak kamu işçisi için yetkili yönetici tarafından bu durumu ortaya koyan vazife evrakı düzenlenecek ve vazifeli olduğu vakit dilimi içerisinde ikameti ile iş yeri ortasındaki güzergahla hudutlu formda muafiyete tabi olacak.
Site idarelerine sorumluluk verilecek
Vilayetler ortası hareketliliğin zarurî olduğu mevsimlik tarım çalışanları, hayvancılık ve arıcılık faaliyetlerinde salgınla çaba şartlarına uygun hareket edilebilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığının uyumunda valiliklerce gerekli önlemler eş vakitli olarak alınacak, bu bağlamda mevsimlik tarım çalışanlarının vilayetler ortası hareketliliği ile konaklayacakları alanlarda alınacak önlemler ve vilayetler ortası hayvancılık ve arıcılık faaliyetleri konusunda İçişleri Bakanlığınca yeni genelge yayımlanıncaya kadar 3 Nisan 2020 tarih ve 6202 sayılı genelgedeki temellere nazaran hareket edilecek.
Tam gün uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması önleminin konut sitelerinde de uygulanmasını temin etmek gayesiyle site idarelerine sorumluluk verilecek, site içerisinde müsaadesiz dışarı çıkan şahısların (özellikle çocukların ve gençlerin) ikametlerine dönmeleri konusunda uyarılmaları sağlanacak.
Sokağa çıkma mühleti boyunca sokak hayvanlarının beslenmelerine özel kıymet verilecek, bu kapsamda vali/kaymakamlarca lokal idareler, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile gerekli uyum tesis edilerek sokak hayvanlarının beslenmeleri için gerekli önlemler alınacak. Bu gayeyle başta hayvan barınakları olmak üzere park, bahçe, orman üzere sokak hayvanlarının doğal ömür alanlarına sistemli olarak mama, yem, yiyecek ve su bırakılması sağlanacak.
Kontrol faaliyetlerinin aktifliği artırılacak
Tam kapanma devrinde kolluk kuvvetlerinin tam kapasiteyle kontrol faaliyetlerine iştiraki sağlanacak, bilhassa sokağa çıkma ile şehirlerarası seyahat kısıtlamaları başta olmak üzere kolluk kuvvetleri tarafından kapsamlı, geniş iştirakli, tesirli ve daima kontrol faaliyetleri planlanarak uygulamaya geçirilecek.
Sokağa çıkma kısıtlamaları sırasında muafiyet tanınan iş yerlerinde çalışıldığına dair gerçeğe ters doküman düzenlenmesi, özel sıhhat kuruluşlarından geçersiz randevu alınması, fırın, market, bakkal, kasap, manav, kuruyemişçi yahut tatlıcılara çıkış serbestisinin gayesini aşan formda kullanımı (markete ailece gidilmesi gibi), Çiftçi Kayıt Belgesi’nin maksat dışı kullanılması üzere durumlarda muafiyetlerin giderek artan bir sıklıkla berbata kullanıldığı göz önünde bulundurularak, bu suistimallerin önlenmesi gayesiyle kolluk kuvvetlerince her türlü önlem alınacak ve kontrollerde bu konuların denetimi bilhassa sağlanacak.
Şehirlerarası seyahat kısıtlamasının aktifliğinin artırılması hedefiyle kentlerin tüm giriş ve çıkışlarında (iller ortası uyum sağlanmak kaydıyla) denetim noktaları oluşturulacak, buralarda görevlendirilecek kâfi sayıda kolluk işçisiyle toplu ulaşım araçlarıyla yahut özel araçlarla seyahat edenlerin seyahat müsaade dokümanlarının olup olmadığı tetkik edilecek ve geçerli mazereti yahut muafiyeti bulunmayanların şehirlerarası seyahatlerine müsaade verilmeyecek.
Tam gün sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacak olan tam kapanma periyodunda, vatandaşların yalnızca temel muhtaçlıklarının giderilmesi gayesiyle açık tutulacak fırın, market, bakkal, kasap, manav, kuruyemişçi ve tatlıcı üzere iş yerlerinin etrafında gerekli denetimlerin yapılabilmesi için kâfi sayıda kolluk çalışanı görevlendirilecek; yürütülecek devriye ve kontrol faaliyetlerinde, bu iş yerlerinin kurallara uyup uymadıkları ile vatandaşların bu iş yerlerine gidişlerinde araç kullanmama ve ikametlerine en yakın yere gitme kuralına riayet edip etmedikleri denetim edilecek.
Genelgeye nazaran, Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun 27’nci ve 72’nci unsurları uyarınca İl/İlçe Genel Hıfzıssıhha Heyetleri kararları acilen alınacak, uygulamada aksaklığa meydan verilmeyecek ve mağduriyete neden olunmayacak.
Sokağa çıkma kısıtlamasından muaf yerler ve şahıslar
Bakanlığın genelgesinde sokağa çıkma kısıtlamasından muaf olan yerler ve bireylerin listesine de yer verildi.
Buna nazaran, sokağa çıkma kısıtlamasından muaf yerler ve şahıslar, şu halde belirlendi:
“Sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulanacağı günlerde istisna kapsamında olduğunu belgelemek ve muafiyet nedeni ve güzergahı ile sonlu olmak kaydıyla; TBMM üyeleri ve çalışanları, kamu tertibi ve güvenliğinin sağlanmasında misyonlu olanlar (özel güvenlik vazifelileri dahil), mecburî kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluşları ile işletmeler (havalimanları, limanlar, hudut kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaşlı bakım meskenleri, rehabilitasyon merkezleri, PTT vb.), buralarda çalışanlar ile ibadethanelerdeki din vazifelileri, acil davet merkezleri, Vefa Toplumsal Dayanak üniteleri, İl/İlçe Salgın Kontrol Merkezleri, Göç Yönetimi, Kızılay, AFAD ve afet kapsamındaki faaliyetlerde misyonlu olanlar ve istekli olarak misyon verilenler, cemevlerinin dede ve vazifelileri, kamu ve özel sıhhat kurum ve kuruluşları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri ile buralarda çalışanlar, tabipler ve veteriner doktorlar, mecburî sıhhat randevusu olanlar (Kızılay’a yapılacak kan ve plazma bağışları dahil), ilaç, tıbbi aygıt, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına ait faaliyet yürüten iş yerleri ile buralarda çalışanlar, üretim ve imalat tesisleri ile inşaat faaliyetleri ve bu yerlerde çalışanlar, bitkisel ve hayvansal eserlerin üretimi, sulanması, işlenmesi, ilaçlanması, hasadı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, ziraî üretime ait zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. eserlerin satışı yapılan iş yerleri ve buralarda çalışanlar, yurt içi ve dışı nakliyecilik ve lojistiğini yapan firmalar ve bunların çalışanları, eser yahut materyallerin nakliyesinde ya da lojistiğinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı nakliyecilik, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında misyonlu olanlar, oteller ve konaklama yerleri ile buralarda çalışanlar, sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, hayvan barınakları, çiftlikleri, bakım merkezlerinin vazifelileri, istekli çalışanları ve 7486 sayılı genelgede oluşturulan Hayvan Besleme Kümesi üyeleri, ikametinin önüyle hudutlu olmak kaydıyla evcil hayvanlarının mecburî muhtaçlığını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, gazete, mecmua, radyo, televizyon ve internet medya kuruluşları, medya takip merkezleri, gazete basım matbaaları, bu yerlerde çalışanlar ile gazete dağıtıcıları, akaryakıt istasyonları, lastik tamircileri ve buralarda çalışanlar, zerzevat, meyve ve su eserleri toptancı halleri ve buralarda çalışanlar, ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı işyerleri, ekmeğin dağıtımında vazifeli araçlar ile buralarda çalışanlar, cenaze defin süreçlerinde vazifeli olanlar (din vazifelileri, hastane ve belediye vazifelileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, doğal gaz, elektrik, petrol kesiminde stratejik olarak faaliyet gösteren büyük tesis ve işletmeler (rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doğal gaz çevrim santralleri gibi) ile bu yerlerde çalışanlar, elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uğramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde misyonlu olanlar ile servis hizmeti vermek üzere misyonda olduklarını belgelemek kuralı ile teknik servis çalışanları, kargo, su, gazete ve mutfak tüpü dağıtım şirketleri ve çalışanları, mahalli yönetimlerin toplu taşıma, paklık, katı atık, su ve kanalizasyon, karla uğraş, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere çalışacak işçisi, kent içi toplu ulaşım araçlarının şoför ve vazifelileri, yurt, pansiyon, şantiye vb. toplu yerlerde kalanların ihtiyaç duyacağı temel gereksinimlerin karşılanmasında vazifeli olanlar, iş sıhhati ve güvenliği ile iş yerlerinin güvenliğini sağlamak maksadıyla iş yerlerinde bulunması gerekli olan çalışanlar (iş yeri doktoru, güvenlik vazifelisi, bekçi vb.), otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu üzere ‘özel gereksinimi’ olanlar ile bunların veli, vasi yahut refakatçileri, mahkeme kararını ibraz etmeleri kaidesiyle mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile şahsi münasebet tesis edecekler, yurt içi ve yurt dışı karşılaşma ve kamplara katılacak olan ulusal sportmenler, seyircisiz oynanabilecek profesyonel spor karşılaşmalarındaki atlet, yönetici ve başka vazifeliler, minimum sayıda olmak kaydıyla bankalar başta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluş ve işletmelerin bilgi süreç merkezleri ile çalışanları, ÖSYM tarafından ilan edilmiş merkezi imtihanlara katılacağını belgeleyenler ve bu şahısların yanlarında bulunan eş, kardeş, anne yahut babadan bir refakatçileri, imtihan vazifelileri, İl/İlçe Genel Hıfzıssıhha Heyetlerince müsaade verilen, şehirlerarası karayolları kenarında bulunan dinleme tesislerinde yer alan yeme-içme yerleri ve buralarda çalışanlar, mecburî müdafi/vekil, duruşma, tabir üzere yargısal misyonların icrasıyla sonlu kalmak kaydıyla avukatlar, dava ve icra takiplerine ait yapılacak mecburî iş ve süreçler için adliyelere gitmesi gereken taraf yahut vekilleri ile mezat salonlarına gidecek ilgililer, araç muayene istasyonları ve buralarda çalışan işçi ile araç muayene randevusu bulunan taşıt sahipleri, Ulusal Eğitim Bakanlığı EBA LİSE TV MTAL ve EBA platformunda yayınlanmak üzere bakanlığa bağlı mesleksel ve teknik ortaöğretim okul/kurumlarında çalışmaları devam eden uzaktan eğitim görüntü çekimi, kurgu ve montaj faaliyetlerini yürütmekte olan ya da kelam konusu çalışmaların uyumunu sağlayan işçi, profesyonel site yöneticileri ile apartman/site idaresince düzenlenen vazifeli olduklarına dair belgeyi ibraz etmek ve ikametleriyle misyonlu oldukları apartman yahut sitelere gidiş-geliş güzergahıyla hudutlu olmak kaydıyla apartman ve sitelerin paklık, ısınma vb. işlerini yerine getiren vazifeliler, iş yerinde bulunan hayvanların günlük bakım ve beslenmelerini yapabilmek için ikamet ile işyeri ortasındaki güzergah ile hudutlu olmak kaydıyla evcil hayvan satışı yapan iş yerlerinin sahipleri ve çalışanları, yalnızca yarış atlarının bakım ve beslenmelerini ve yarışlara hazırlık idmanlarını yapmak ve ikamet ile yarış ya da idman alanı ortasındaki güzergahla hudutlu kalmak kaydıyla at sahipleri, antrenörler, seyisler ve öteki çalışanlar, yalnızca ilaçlama faaliyetleri için mecburî olan güzergahlarda kalmak ve bu durumu belgelemek kaydıyla iş yerlerinin haşere ve öbür ziyanlı böceklere karşı ilaçlamasını yapan firmalarda vazifeli olanlar, muafiyet nedenine bağlı olmak ve ikametlerinden işyerlerine gidiş-gelişleriyle hudutlu olmak kaydıyla hür muhasebeciler, özgür muhasebeci mali müşavirler, yeminli mali müşavirler ile çalışanları, 10.00-16.00 saatleri ortasında sayıları banka idarelerince belirlenecek halde sonlu sayıda şube ve çalışanla hizmet verecek olan banka şubeleri ile çalışanları, nöbetçi noterler ile buralarda çalışanlar.”
Milliyet
