Antalya’nın Lara bölgesinde avlanan balıkçılar, Örnekköy Plajı’na 100 metre aralıkta, istilacı ve siyanürden 1200 kat daha zehirli bir çeşit olan onlarca balon balığı görüntüledi. Bir balıkçının “Yazın burada nasıl denize gireceğiz bakalım?” kelamları de cep telefonu imgelerine yansıdı.
Sığ sulara kadar girebilen balıkları kayda alan balıkçının yaşadığı endişe ve kaygı, kelamlarına yansıdı. Amatör balıkçı, “Antalya kıyıları, plajlarında şu an için balon balığı kaynıyor. Her biri 4 yahut 5 kilo.
Burası Lara Örnekköy plajları. Şu an kıyıya 100 metre yokuz, 50 metre falan. Yazın burada nasıl denize gireceğiz bakalım” dedi.
Bu sırada balıkçıların oltayla yakaladıkları balon balığını tekneye çektikleri görüldü. Bu ortada, amatör balıkçılar, yakaladıkları bir köpek balığını da denize bıraktı.
DENİZLERDE ASLAN BALIĞI TEHLİKESİ! YAVRULARI DA YİYOR
Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu Antalya Vilayet Temsilcisi İsa Alemdar ile sualtı sinema imalcisi Alican Abacı, 1,5 saat süren dalışta aslan balıklarını görüntüleyerek gündelik hareketlerini kayıt altına aldı. Ömür alanında baskın tıp olduğu için başka balıkların yumurta ve yavrularını yiyerek hayatını sürdüren, süratle çoğalan aslan balığı, tropikal ve zehirli bir balık olmasıyla biliniyor.
Hayli zeki olan bu balık, gövdesindeki kola benzeyen uzantıları da kendisini korumak için kullanıyor. Bir tehlike sezdiğinde yüzünü kayalığa dönen, uzantılarını da geriye yanlışsız çıkartan aslan balığı, avcılardan bu formda korunuyor.
SÜRATLİ BÜYÜYEN BİR CANLI
Antalya’da 25 yıla yakındır dalış yaptığını söyleyen İsa Alemdar, 11 yıl önceye kadar aslan balıklarının bölgede olmadığını anlattı. Turizm dönemi öncesi bölgedeki aslan balığı popülasyonu izlemek için takımıyla birlikte falezler bölgesine dalış yaptığını aktaran Alemdar, “Görseli hoş ve süratli büyüyen bir canlı.
ÖNEMLİ TEHLİKE!
Ama yaşadığı bölgede üreyen öteki balıkların yumurtalarını ve yavrularını yediği için bölge habitatına ziyan veriyor, öteki tipleri önemli tehlikeye sokuyor. Tıpkı vakitte tropik bir cins ve zehirli. Etkileşimde bulunduğu bir beşerde çok yüksek acı, ateş, kusma, baş ağrısı ve ishal üzere tesirleri oluyor. Birçok ülkede aslan balığı tüketiliyor. Eti zehirli olmadığı için avcılığı yapılarak yeniliyor” dedi.
Antalya Körfezi’ne Kızıldeniz üzerinden gelen istilacı tipler ortasında bulunan aslan balığı ile ilgili daha evvelki aylarda da belgesel çalışması yaptığını söyleyen Alican Abacı ise bu cins balıkların iktisada kazandırılarak ekosistemin ve sualtı habitatının olağana dönmesinin sağlanabileceğini anlattı.
Abacı, “Aslan balıklarının istilacı çeşitlerin bölgedeki yayılımlarını gözlemlemek ve su altı ömrünü incelemek için dalışlar yapıp sinema çekiyorum. Aslan balığı başta olmak üzere öbür istilacı cinslerin de belgesellerini çektim. Aslan balıkları yok edici olarak biliniyor. Renkleri ve sırtlarındaki kol üzere uzantılarını izlemek büyüleyici. Ama öbür tiplerin yavrularının yaşamasına müsaade vermeyen bir cins. Aslan balıklarının yoğunluğunu incelemek için dalış yaptık. Her kayalığın akabinde bir aslan balığının kameramıza takılması ise su altındaki yoğunluğu gözler önüne serdi” diye konuştu.
SAYILARI 600’E YAKLAŞTI
Süveyş kanalının açılmasının akabinde gemilerin Akdeniz’de su boşaltması nedeniyle denizlerimize girdiği varsayım edilen yabancı tiplerin sayısının 600’e yaklaştığı belirtildi. Akdeniz’deki besin zincirini etkileyen ve ekonomik manada ziyan veren tiplerin iklim değişikliğiyle birlikte son 20 yılda istilacı yabancı tiplerin yayılışını hızlandırdı.
Akdeniz’deki en ziyanlı cins olarak bilinen balon balığı, aslan balığı ve öteki yabancı tiplerin Akdeniz’e ziyan verdiğini söyleyen Çukurova Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Çevik, “Küresel ısınmayla birlikte çok sayıda yabancı tıp Süveyş Kanalı’ndan gelmeye başladı.
Bu balıklar tropik bölgelerden sularımıza geliyor. Akdeniz aslında tropik çeşitlerin işgali altında. Bu cinslerin sayısı 600’e yaklaştı ve bu bizim bildiklerimiz. Mikro seviyede bilmediğimiz tiplerde kelam konusu. O cinsleri de sayarsak sayı çok daha fazla oluyor. Akdeniz’deki sıcaklığın yükselmesi bunların nedenleri arasın’’ dedi.
Kimi bilim insanlarının yabancı tipler nedeniyle biyo çeşitliliğinin çökebileceğine işaret ettiğini söyleyen Prof. Dr. Cem Çevik, “Balon balığı, ıskarmoz, barbun, aslan balığı çeşitlerin hepsi yabancı tıp. Son 10 yılda bu çeşitlerin Akdeniz’de görülme sayısında önemli bir artış kelam konusu.
Bu da bölgenin yavaş yavaş tropikleşme sürecine girmiş olabileceğinin göstergesidir. Bunun sonuçları ileriki periyotlarda çok yıkıcı olabilir.
Birtakım bilim adamları yabancı cinslerin bölgelere katkı yaptığını söylese de kimileri ise önemli sonuçlar olabileceğini destekliyor. O yüzden çok değişik çalışmalar yapılıyor ve bizde bu çalışmaların takipçisiyiz’’ diye konuştu.
İHTAR GELDİ
Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Gökoğlu, amatör balıkçıları zehirli balon balığı konusunda uyararak, “Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel irtibatı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüsü duruyor.” dedi.
Gökoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, global ısınma, Nil Irmağı’na baraj yapılması, Akdeniz’in yüzey sularının ısınması, Süveyş Kanalı’nın derinleştirilmesi üzere nedenlerle tropik balıkların Türk sularına gelmeye başladığını söyledi. Türkiye’deki tropik balık çeşidinin 100’e yaklaştığını aktaran Gökoğlu, ekonomik bedeli olan balıkların yanı sıra balon balığı üzere zehirli çeşitlerin de popülasyonunun süratle yayıldığını lisana getirdi.
Türkiye’de birinci balon balığının 19 yıl evvel görüldüğünü vurgulayan Gökoğlu, Türkiye’de şu an 7 çeşit balon balığı bulunduğunu bildirdi. Gökoğlu, bu balığın kilosunun 7 kilograma kadar ulaşabildiğini, uzunluğunun ise 110 santimetreye erişebildiğini kaydetti.
Balon balıklarının zehir içerdiğini belirten Gökoğlu, şöyle konuştu:
“Zehir balığın bedenindeki bakteriler tarafından mı üretiliyor yoksa beslendiği besinlerden mı kaynaklanıyor, muhakkak değil, bu araştırılıyor. Sularımızdaki başka zehirli balıklar trakonya ve aslan balığının zehri pişirilince yok oluyor. Balon balıklarının zehrinde bu türlü bir durum kelam konusu değil.
Balon balığı yiyen bir kişinin sinirsel bağlantısı kesiliyor. Felç oluyor, teneffüs duruyor. Balığın bütün organlarında ve etinde zehri bulunuyor. Bilhassa karaciğer ve yumurtalıklarındaki toksin yüksek ölçüde. Etinde ve bütün dokularında da bu zehir mevcut. Pişirilse de bu balık zehirliyor.”
‘Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor’
Gökoğlu, balık hakkında kent efsanelerinin dolaştığına işaret ederek, “Yanlış bilgiler kulaktan kulağa yayılıyor ve maalesef zehirlenmeler oluyor. Kimi bireyler, ‘Balon balığını mevsiminde yerseniz bir şey olmaz. Hoş temizlerseniz bir şey olmaz’ üzere yanlış bilgiye sahip.
Bu nedenle maalesef tüketilmeye devam ediyor. Balık fileto halinde çıkartıldığında öteki balıklardan ayrılmıyor. Bu da bir tehlike. Buna da dikkat etmek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Milliyet
