Koronavirüsle çaba kapsamında toplumsal bağışıklığın kazanılması için aşılama programı süratle devam ederken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 3. doz aşı olduğunu açıklamasının akabinde Türkiye’de global çapta tek ya da iki doz formunda uygulanan koronavirüs aşıları için üçüncü doza gereksinim olup olmadığı tekrar gündeme geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kameralar karşısında aşı olarak koronavirüse karşı aşı kampanyasını başlatmıştı. Evvelki gün de TRT canlı yayınında açıklamalarda bulunan Erdoğan, “Ben 3 aşımı oldum. Bir de, o üç aşıdan sonra antikor yükseldi mi, yükselmedi mi bununla ilgili adımı attım. Hamdolsun 2160’ı yakaladım” dedi.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüs aşısının tesir mühletini uzatmak için önerilen ‘rapel doz’ yani hatırlatma dozlarının en az 6 ay geçtikten sonra yapılmasının tavsiye edildiğini açıklamıştı. Koca ayrıyeten hatırlatma dozlarının yerli aşı ile yapabileceğini söylemişti.
Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Zafer Kurugöl, aşı bilimine nazaran bir kişi hangi aşı ile aşılanmış ise rapel (hatırlatma) dozunun da tıpkı aşı ile yapılması gerektiğini belirtti.
Kurugöl, Milliyet’e yaptığı açıklamada, BioNTech ve Sinovac aşılarında üçüncü doz aşının yapılması gerekliliğini gösteren bir bilimsel data olmadığını vurguladı ve “Şahsi fikrim bilhassa Sinovac için kesinlikle rapel dozun yapılması gerekir. 6 ay üzere bir müddet içerisinde yapılması gerekir.
Aşı bilimine nazaran bir kişi hangi aşı ile aşılanmış ise hatırlatma dozu tıpkı aşı ile yapılır. Birebir hastalığa karşı olsa bile farklı teknoloji kullanıldığı için tıpkı teknoloji kullanılmış aşı ile yapılır. Ancak burada farklı aşılar kullanılmaz diye bir şey yok.
‘TÜRK AŞISI OLABİLİR’
Mecburilik halinde farklı aşılar kullanılabilir. Örneğin, birinci iki dozu Sinovac ile yapılmış sıhhat işçisine tek doz BioNTech ile hatırlatma yapılabilir” dedi. Rapel dozlarla ilgili çalışma yapılması gerektiğini vurgulayan Kurugöl, şunları dedi:
“İki doz Sinovac yapılmış yahut iki doz BioNTech aşısı yapılmış bireylere birebir koronavirüs aşısı ile hatırlatma aşısı yapılabileceği üzere, o güne kadar Türkiye’de ruhsat alması planlanan Türk aşısı ile de yapılabilir.
Lakin bunun bilimsel temellere oturması için insanlarımıza bu türlü bir uygulama başlamadan evvel, hatırlatma dozu Türk aşısı ile yapıldığında karşılığın nasıl olduğunun, yan tesir olup olmadığının, koruyuculuğun ne kadar olduğunu gösteren çalışmanın yapılması lazım.
Faz-3 çalışmasının yapılması lazım. Sıhhat Bakanlığı’na ve Bilim Kurulu’na teklifim iki doz Sinovac yapılmış yahut iki doz BioNTech yapılmış şahıslara hatırlatma dozu olarak Türk aşısının da uygulandığı denetimli bir çalışma yapılsın.
Bu çalışmanın sonuçları, yan tesir oluşturup oluşturmadığı, koruyuculuğu artırıp artırmadığı gösterilsin. O vakit BioNTech üzere dünyada Avrupa’da yaygın uygulanan bir aşının rapelinin bizim aşımızla olabileceğini gösterirsek bütün dünya bizim aşımızı talep eder. Bu türlü bir artısı da olur.”
‘BUNUN İÇİN UĞRAŞIYORUZ’
Sıhhat Bakanlığı Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, daha evvel yaptığı açıklamada, dünyada yapılan çalışmalarda ardışık olarak bir doz mRNA, bir doz adenovirüs aşısı yapılarak oluşan bağışıklığa da bakıldığını söylemiş, bu çalışmalarla ilgili şu bilgileri vermişti:
“Bir doz adenovirüs aşısı, yani AstraZeneca aşısı olanlara bir doz da BioNTech (mRNA) yapıldı. Çok hoş bir antikor yanıtı oluşturduğu görüldü. Yani evvel viral vektör aşısı gerisinden mRNA aşısı yaptırdığınız vakit antikor karşılığı çok hoş oluyor.
Lakin CoronaVac’ta (Sinovac’ın geliştirdiği Kovid-19 aşısı) nasıl oluyor, bunu görmek için CoronaVac’tan sonra yeniden CoronaVac ya da CoronaVac’tan sonra mRNA nasıl oluyor görmek için bizim de çalışma yapmamız gerekiyor. Bunu yapabilmek için uğraşıyoruz.”
DÜNYA NASIL BAKIYOR?
Global ölçekte Kovid-19’a karşı uygulanan Pfizer/BioNTech, Moderna, Astrazeneca, Sinopharm, Sinovac ve Sputnik V aşılarından, kimi istisnalar dışında 2 doz yapılırken Johnson&Johnson’ın geliştirdiği Janssen aşısından ise tek doz.
Çin’de geçen mart ayında onay alan üç dozluk Zhifei Longcom aşısı en az 13 bölgede uygulanıyor. Birleşik Arap Emirlikleri ise Çin’de geliştirilen Sinopharm aşısının üçüncü dozuna onay veren birinci ülke oldu.
Koronavirüs salgını ile çaba için Pfizer/BioNTech ve AstraZeneca aşılarını kullanan İngiltere ise sonbahar aylarında, 50 yaşın üstünde olanlar için üçüncü doz koronavirüs aşılamasına geçmeyi planlandığını duyurmuştu.
Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, koronavirüs geçirenlerde de aşı olanlarda da bir mühlet sonra bağışıklığın azaldığını ve her iki kümeye da hatırlatma dozu ismi verilen üçüncü doz aşılamaların yapılması gerektiği konusunda bilim dünyasının uzlaşmaya vardığını açıklamıştı.
Koronavirüs salgınına karşı üçüncü doz aşıya gerek olup olmadığı sorusunun karşılığı aşıların aktiflik oranının dışında ne kadar uzun müddet müdafaa bir öteki tabirle koronavirüse karşı bağışıklık sağladığında yatıyor.
Milliyet
