Milliyet’in evvelki gün manşetine taşıdığı “Üç köyü üfürdü” haberi, koronavirüs salgınıyla cephede çaba eden bilim insanlarının da gündemindeydi. Başta enfeksiyon hastalıkları uzmanları olmak üzere sıhhat otoriteleri tüm efora karşın hastalığın toplumda yayılmasında Milliyet’in sayfasına taşıdığı örneklerin büyük hissesi olduğunda birleşti. Uzmanlar, bir üfürükçünün 3 köyde 136 şahsa koronavirüs bulaştırması, virüse karşı turşu yapmak için buluşan 3 aileden 21 kişinin koronavirüse yakalanması üzere örneklere misal çok sayıda olayla karşılaştıklarını belirterek şunları söyledi:
Güney Kore örneği
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: “Koronavirüs bütün salgınlardan farklı bir yayılım gösteriyor. Müspet olan bir hasta, 1-2 bireye de bulaştırabilir, yüzlerce şahsa de.. Güney Kore’deki meşhur müspet olan hastanın 5000 şahsa bulaştırması üzere. Münasebetiyle burada alınması gereken önlemlerden birincisi insanların toplanmalarına mani olmaktır. Vatandaşlara bu durum gereğince anlatılmıyor. İnsanlara komşu toplanmaları, turşu kurmaları, bu tip şeylerin çok tehlikeli olduğunu ve birebir bulaşmadan daha çok bulaşmanın olacağını anlatmalıyız. Halk bu mevzuda bilgisiz. Bu üfürükçü bayan aşikâr ki muhteşem bulaştırıcı. Gittiği yerde virüsü yaymış. Cehaletin geldiği boyutu gösteriyor bu durum. Bu biçimde hadiseler çok.”
Risk kümeleri
Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk: “Türkiye’de ve dünyada koronavirüs bulaşmaları için riskli kümeler, kümeler belirlenmiştir. Meskende yakın akrabalar yahut komşuların yaptığı ziyaretler, taziyeler, cenaze merasimleri, düğünler, lokantalar yahut kahvehanedeki birliktelikler, kalabalık ulaşım araçları, bulaşmaların ana kaynağıdır. Doğu Karadeniz’de de salgından korunmak için yatalak bir hastaya dua okumaya gelen üfürükçü bayanın, üç köyde 136 şahsa virüs bulaştırması, turşu kurmak için bir ortaya gelen 3 aileden 21 kişinin salgına yakalanması tedbirlere uymadan bir ortada bulunmanın bulaşmalarda çok kıymetli bir kaynak olduğunu gösteriyor. Bu tip bulaşmalarda bulaştırıcıların hastalanmayan yahut o anda belirtisi olmayan belirtisiz (asemptomatik) enfeksiyonlu şahıslar olduğu unutulmamalıdır. Üfürükçü bayana ise harika bulaştırıcı demek, tartışmalı bir husus.”
‘Ev içi bulaşma fazla’
Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Haluk Eraksoy: “Ev içi bulaşmalarda son günlerde önemli bir artış var. Hastane çalışanlarımız ortasında da bunu gözlüyoruz. Hastaneden değil fakat mesken halkından virüs bulaşan birçok sıhhat çalışanımızı biliyorum. Burada asemptomatik olanlar için tahminen yapacak şeyler hudutlu ancak kendinde bir belirti hissedenlerin mesken içinde de kesinlikle maske, toplumsal aralık ve el hijyeni kurallarına uyması gerekiyor. Haberde kelam edilen ‘üfürükçü’ bayan üstün bulaştırıcı olabilir. Toplum içi bulaşmaların yanı sıra salgında artışın bir öteki değerli nedeni de konut içi bulaşmalar. Turşu kurarken, maske ve toplumsal uzaklık kurallarının çiğnenmesi gerekmez. Aksi takdirde ‘turşu buluşması’ örneğinde olduğu üzere konut içi bulaşmalar kaçınılmazdır.”
‘Akıl ve mantık dışı’
İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Erk: “Bu salgında en kıymetli bulaş yolu, hastalıklı kişinin ağzından çıkan virüs partiküllerinin, sağlam olan kişinin burun ve ağzından girmesi. Tam da hastalığın ana vektörü bu iken, bir üfürükçü çağırıp ondan medet ummak kadar; akla, bilime alışılmamış olabilecek bir durum tasavvur edemiyorum. Bu bayanın muhteşem bulaştırıcı olma ihtimali de olabilir. Beşerler, şu süreçte akrabası, komşusu yahut kim olursa olsun toplumsal ömürde temasta bulunduğu bireyleri müspet olarak kabul etmeli. Kendisini de olumlu olarak kabul ederek hareket etmeli.Bu salgınla fakat bu türlü başa çıkılabilir.”
Milliyet
