Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde evvelki gün yapılan dorukta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayladığı toplumsal medya düzenlemesi AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Teklife nazaran, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan Facebook, Twitter üzere yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcılar, Türkiye’de en az bir temsilci bulundurmak zorunda olacak. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması mecburî olacak. Temsilci belirlemeyen yahut BTK’ya bildirimde bulunmayan ağ sağlayıcılar için beş basamaklı bir yaptırım sistemi devreye sokulacak. Bu kapsamda 10 milyon TL idari para cezası ile başlayacak kademeli ceza, internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90’a kadar daraltılmasıyla sonuçlanabilecek.
‘Haftaya yasalaşır’
AK Parti Küme Başkanvekili Hasret Güçlü, düzenlemeyle getirilen “unutulma hakkının” politikler için geçerli olup olmadığına ait bir soruya, “Yaşadığınız şeyler siyasi tarihin bir kesimi haline gelmişse bunu ayırmak lazım. Burada hakkı korunan kişisel vatandaşlarımızdır” dedi. Düzenlemenin bu hafta komiteye gönderileceğini söyleyen Varlıklı, “önümüzdeki hafta yasalaşmasını bekliyoruz” tabirini kullandı.
BEŞ KADEMELI YAPTIRIM SİSTEMİ DEVREYE GİRECEK
“İnternet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi hakkında kanun”da değişiklik içeren dokuz unsurluk teklif şöyle:
– Kanuna “Sosyal ağlar” tarifi eklenecek. Toplumsal ağ sağlayıcılar, “Sosyal etkileşim maksadıyla kullanıcıların internet ortamında metin, manzara, ses, pozisyon üzere içerikleri oluşturmala, görüntüleme yahut paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek yahut hukukî kişiler” olarak tanımlanacak.
– Verilecek idari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde BTK tarafından muhataba e-posta vb. ile bildirilebilecek.
– “Yer sağlayıcılık” bildiriminde bulunmayanlara BTK Lideri 1 ila 10 milyon TL fiyatında ceza verecek. Bu ceza mevcut maddede 10 bin ila 100 bin TL olarak belirlenmişti.
İçerik çıkarma
– İnternet ortamında yapılan ve içeriği kabahat oluşturduğu konusunda kâfi kuşku sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesinin yanı sıra içeriğin çıkarılmasına da karar verilebilecek.
– İçerik yahut yer sağlayıcının yurt dışında bulunması halinde, BTK Lideri içeriğin çıkarılmasına re’sen karar verilebilecek. 4 saat içinde gereğini yerine getirmeyen sorumlular, 500 ila 3 bin gün ortasında isimli; 10 bin-100 bin TL ortasında idarî para cezasına çarptırılacak. Buna karşın karar yerine getirilmezse BTK, yetkilendirmenin iptaline karar verilebilecek.
– İnternet ortamındaki yayının içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlâl edildiğini tez eden kişi ile kurumlar direkt sulh ceza yargıcına başvurarak içeriğin çıkarılmasını isteyebilecek. Kararın gereği en geç 4 saat içinde yerine getirilecek.
Yetkili bulundurma
– Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı; yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek zorunda olacak. Bu kişinin bağlantı bilgilerine internet sitesinde yer verilecek; ayrıyeten temsilcinin kimlik ve bağlantı bilgileri BTK’ya bildirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması mecburî olacak.
Beş kademeli yaptırım
– Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcı için beş kademeli yaptırım sistemi devreye girecek. BTK tarafından bildirimde bulunulacak ağ sağlayıcı, 30 gün içinde temsilcisini belirleyip BTK’ya bildirmezse 10 milyon TL para cezası ile karşılaşacak. İkinci evrede 30 milyon TL daha idari para cezası kesilecek. Üçüncü kademede reklam yasağına tabi tutulacak. Dördüncü evrede internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50; beşinci basamakta da yüzde 90 oranında daraltılması kelam konusu olacak. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hâkim kararları zaten kararsız kalacak.
48 saat içinde cevap
– Toplumsal ağ sağlayıcı, müracaatlara, en geç 48 saatte karşılık verecek. Karşılık vermeyene 5 milyon TL ceza kesilecek. Toplumsal ağ sağlayıcılar, bu çalışmanın alt yapısını 3 ay içinde tamamlamak zorunda olacak.
– Toplumsal ağ sağlayıcıları, 6 ayda bir ihlal müracaatlarına ait rapor yazmak ve BTK’ya bildirmek zorunda olacak. Rapor hazırlamayanlara 10 milyon TL idari para cezası kesilecek.
– Türkiye’deki kullanıcıların datalarının Türkiye’de barındırılması için gerekli önlemler alınacak.
– Toplumsal ağ sağlayıcılar hakkında “intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu, müstehcenlik, fuhuş ve kumar suçları”, Atatürk aleyhine işlenen hatalar, bahis ve baht oyunlarıyla ilgili kabahatler ile hayat hakkı, şahısların can ve mal güvenliğinin korunması, ulusal güvenlik ve kamu nizamının korunması, cürüm işlenmesinin önlenmesi yahut genel sıhhatin korunması sebeplerine bağlı gecikmesinde sakınca bulunan hâller için verilecek idari para cezaları 1 milyon TL olacak.
– Hukuka karşıtlığı duruşma kararıyla tespit edilen içeriğin, bildirime karşın 24 saat içinde kaldırılmaması halinde toplumsal ağ sağlayıcı, doğan ziyanların tazmininden sorumlu olacak. Bunun için içerik sağlayıcıya dava açılması kaidesi aranmayacak.
TOPLUMSAL MEDYA TEKLİFİ YANSILARI
Akçay: Şiddetli gereksinimdi
MHP Küme Başkanvekili Erkan Akçay: İnternet ortamının hudut tanımayan olgusu süratli erişim ve paylaşım sağlaması ve dinamik ağ yapısı tıpkı vakitte makûs niyetli kullanıcıların kimliklerini gizleyecek yasadışı iş ve aksiyonları hayata geçirmelerine fırsat veriyor. Bu yüzden düzmece isimle hesaplarla, yasadışı içerik oluşturulması paylaşılması, küfür iftira hakaret gayesiyle kullanıldığı aşikar. Bu düzenleme mecburiyet haline gelmişti, şiddetli bir gereksinimdi.
‘Özgürlükleri daraltabilir’
ÂLÂ Parti Genel Lider Yardımcısı ve Sözcüsü Yavuz Ağıralioğlu: Bilhassa muhalefetin en çok muzdarip olduğu şey trolleşme. Lakin yıllarca hükümetin kılı kıpırdamadı, ucu kendilerine dokununcaya kadar düzenleme yapılmadı. Toplumsal medya düzenlemelerini Türkiye’deki özgürlükler alanının daraltmayan vizyonla buluşturmalıyız. Özgürlük ismine insanların şahsiyetlerine de saldırma boşluğu oluşturmadan uygar ülkelerdeki üzere özgürlükleri de teminata alarak kısıtlamaya dünya standartlarında hatta üzerinde yer inşa edebiliriz.
CHP’den teklife reaksiyon: Maksat fişlemek
CHP’nin Bilgi ve Bağlantı Teknolojilerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Onursal Adıgüzel, AK Parti ve MHP’nin, toplumsal medya platformlarına birtakım kontrol ve yaptırımlar getiren kanun teklifindeki düzenlemeleri eleştirdi.
Adıgüzel, “Bu teklife toplumsal medya düzenlemesi dememiz mümkün değil. Bu teklif, daha çok toplumsal medyadaki muhalif kanıları zapturapt altına almaya yönelik bir tekliftir. İktidar sabırsız, ısrarcı ve uzlaşmadan uzak bir hal içinde. Teklif, trafiği 1 milyon ve üstü olan toplumsal medya platformlarına Türkiye’de temsilcilik açma ve kullanıcı bilgilerini paylaşma mecburiliği getiriyor. Bu talepleri karşılamayan platformların ise bant genişliği yüzde 95 oranında daraltılacak. Bu yayının durdurulması demek. Kullanıcı billgisinin paylaşıma açılmasında emel kullanıcıları fişlemek ve muhalefeti susturmak. Özgürlükleri maksat alan bu teklifin makul ve akılla izan edilebilecek tek bir yanı yok. İnternet çağında, interneti yasaklamayı tahlil gören bu anlayışın tek korkusu gerçeklerin duyulması. Kaygıları bu.” -ANKARA Milliyet
Milliyet
