Kalın, Avrupa Dış İlgiler Kurulu için “Güncellenmiş bir göç muahedesi Türkiye-AB alakalarını yine canlandırabilir” başlıklı makale kaleme aldı.
Bu haftanın 18 Mart mutabakatının 5. yıl dönümü olduğunu hatırlatan Kalın, muahedenin yasa dışı göçmenlerin sayısını kayda bedel derecede azalttığını, insan kaçakçılarını büyük ölçüde durdurduğunu ve birçok hayatı kurtardığını belirtti.
Kalın, AB’nin “yavaş işleyen bürokrasisi” ve birtakım üye ülkelerin “dar siyasi gündemleri” nedeniyle mutabakatın hiçbir vakit tam olarak uygulanmadığına dikkati çekerek, “Sadece bir sonraki göçmen akışını durdurmak için değil, tıpkı vakitte Türkiye-AB bağlantılarını tekrar canlandırmak için muahedeyi değerli ölçüde revize etmenin vakti geldi. Yeni bir muahede, Türkiye-AB bağlantılarına yeni bir ruh katmak için bir başlangıç noktası olabilir. Bu da hem kendi bölgelerimize hem de transatlantik ittifakına yeni bir jeopolitik dinamizm getirebilir.” sözlerini kullandı.
Sözcü Kalın, 25-26 Mart’taki AB Tepesi’ne hazırlanan AB önderlerinin stratejik perspektifinin bu tarafta olmasını umduklarını lisana getirdi.
“Mülteci krizinin kaynağının Suriye savaşı olduğunu görmeli ve bu sorunu çözmeliyiz”
Göç muahedesinin Türkiye ile AB ortasındaki kapsamlı gündemde yer alan kilit kıymete sahip birçok husustan yalnızca biri olmasına karşın kıymetli bir unsur olduğunun altını çizen Kalın, mutabakatın faal olabilmesi için birbiriyle bağlı 3 bahsin ele alınması gerektiğine işaret etti.
Kalın, üç mevzudan birincisinin Suriye krizi olduğuna dikkati çekerek, “Öncelikle, mülteci krizinin kaynağının Suriye savaşı olduğunu görmeli ve bu sorunu çözmeliyiz.” tespitini yaptı.
Suriye’de 10 yıl evvel barışçıl protestocuların hükümetlerinden özgürlük, refah ve onurlu muamele talep ettiklerini anımsatan Kalın, Suriye rejiminin bu talebe tanım edilemeyecek kadar fecî sistematik şiddet, cinayet ve yargısız infazlarla karşılık verdiğini ve son 10 yılda her türlü savaş kabahatinin işlendiğini kaydetti.
Kalın, Suriye’nin hayal edilemeyecek kadar büyük bir yıkım yaşadığını ve bu çatışmada en ağır yükün Suriye halkı tarafından omuzlandığını, yüzbinlerce Suriyelinin hayatını kaybettiğini, nüfusun yarısından fazlasının mülteci ve ülkesinde yerinden edilmiş kişi pozisyonuna düştüğünü anlattı.
Bu savaşın göç, DEAŞ terörünün yükselişi, PKK ve YPG terörist hücumlarının artışı, etnik ve mezhepsel tansiyonlar ve bölgesel rekabet üzere global sonuçlar doğuran çok sayıda krizin kaynağı olduğunu vurgulayan Kalın, “Onuncu yılına giren Suriye krizi, şiddeti azalmadan devam ediyor. Memleketler arası toplum, önemli ve uyumlu bir efor göstermediği takdirde bu savaş, bölgesel sistemi sarsmaya ve milletlerarası dinamikleri altüst etmeye devam edecektir. Avrupa, bu cins kritik mevzuları tek başına ABD’ye havale edemez. Bu çok boyutlu krizin denetim altına alınması için daha faal ve besbelli bir rol almalıdır.” sözüne yer verdi.
“Avrupa, yalnızca yük paylaşımı için daha fazlasını yapabilir ve yapmalıdır”
Muahedenin yapılmasının akabinde geçen 5 yıllık müddette pek çok dinamiğin değiştiğine vurgu yapan Kalın, muahedenin imzalandığı 2016’da Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin sayısının 2,5 milyon, bugün ise 3,6 milyon kadar olduğunu aktardı.
Kalın, bu sayıların her geçen gün arttığını ve mültecilerin karşı karşıya kaldıkları sıkıntıların derinleştiğini, Türkiye’nin toplamda 10 milyon civarında Suriyelinin bakımını üstlendiğini ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mevcut şartların her yerde daha da kötüleştiğini söz etti.
Suriyeli yahut öbür mültecilerin hayatlarının geri kalanını mülteci olarak geçirmelerini bekleyemeyeceklerini belirten Kalın, “Göç krizini tesirli, kapsamlı ve onurlu bir biçimde ele alabilmek için daha fazla siyasi, mali ve insani kaynağın kullanılması gerekmektedir. Avrupa, yalnızca yük paylaşımı için daha fazlasını yapabilir ve yapmalıdır. Göç kriziyle ve gerisindeki temel nedenlerle çaba için önemli bir sorumluluk şuuru ve liderliğe gereksinim duymaktayız.” davetinde bulundu.
Kalın, Türk halkının 10 yıldır milyonlarca Suriyeli mülteciye konut sahipliği yaptığını ve muazzam bir dayanışma örneği sergilediğini, kimi istisnalar haricinde, Avrupa’nın ise “Göçmenler sonlarımıza yaklaşmadıkları surece bu, bizim değil, oburunun sorunudur” formunda özetlenebilecek “tehir ve inkar odaklı” bir hal içerisinde olduğunu bildirdi.
Sözcü Kalın, bunun insani ve fonksiyonel bir göç siyasetinin temeli olmayacağına vurgu yaptı.
Suriye’de istikrarın sağlanması için Türkiye’ye takviye verilmesi Avrupa’nın çıkarına
Göç muahedesinin faal olabilmesi için en kıymetli bahsin “gerekli güncellemelerin yapılması halinde mutabakatın Türkiye-AB alakalarını canlandırma potansiyeline sahip olması” olduğuna işaret eden Kalın, mutabakatta Türkiye’nin AB’ye üyelik sürecinin güçlendirilmesi, Gümrük Birliği’nin güncellenme sürecinin başlatılması, Türkiye ile AB ortasında yüksek seviyeli diyaloglar ve tepelerin yine canlandırılması, Türk vatandaşlarına vize serbestisinin getirilmesi, sistemsiz göç ve sığınmacıların korunması mevzularında daha iyi iş birliği kurulması ve terörle uğraş üzere makul gayelerin yer aldığı bir yol haritasının da halihazırda yer aldığına dikkati çekti.
Bunların hiçbirinin ulaşılamayacak gayeler olmadığını lisana getiren Kalın, “AB’nin yapması gereken şey Türkiye’nin attığı olumlu adımlara karşı gerekli liderlik vasıflarını ve kararlılığı göstermektir.” tabirini kullandı.
Kalın, Türkiye’nin olumlu bir siyasi iklim yaratılması için son aylarda bir dizi kritik adım attığını vurgulayarak, Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı düzeyindeki temaslar ile insan hakları aksiyon planı ve Yunanistan ile istişari görüşmeler üzere Türkiye’nin attığı bu adımları paylaştı.
Öte yandan Rusya ve İran takviyeli Esed rejiminin aralıksız ihlallerine ve taarruzlarına rağmen Türkiye’nin öbür bölgelerin yanı sıra İdlib’de 3 milyondan fazla insanın can güvenliğini tek başına sağladığını hatırlatan Kalın, “Buradaki insanların güvenliği sağlanmazsa milyonlarca Suriyeli, Türkiye ve Avrupa’ya gerçek göç edecektir. İdlib’de yahut Suriye’nin rastgele bir bölgesindeki yüzbinlerce Suriyeliye güvenlik ve istikrar sağlanması için Türkiye’ye takviye verilmesi Avrupa’nın çıkarına olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
“Yeni bir göç muahedesi mevcut muahedenin kazanımları üzerine inşa edilmeli”
Bütün bunların Türkiye ile AB ortasında olumlu bir gündem oluşturmak ve Türkiye ile AB’nin yakınlaşmasına katkı sağlamak için hayati ehemmiyete sahip mevzular olduğunu ve bunların dışındaki bütün alternatiflerin, vatandaşların güvenliğini ve refahını sağlama noktasında başarısızlığa uğramaya mahkum olduğunu belirten Kalın, “Bazı üye ülkelerin kaprisleri ve kısır siyasi gündemleri uğruna bu fırsatı geri tepmemek gerekmektedir.” uyarısı yaptı.
Kalın, şöyle devam etti:
“Yeni bir göç mutabakatı mevcut mutabakatın kazanımları üzerine inşa edilmeli ve son beş yılda ortaya çıkan yeni meydan okumaları da hesaba katılarak ek adımlar atılmalıdır. Türkiye ve Suriye’deki mültecilere yönelik mali takviye sağlama süreçleri ve düzenekleri hızlandırılmalıdır. Mültecilerin ve ülkesinde yerinden edilmiş bireylerin muhtaçlıkları ve öncelikleri Türk ve mahallî makamlarla istişare edilerek belirlenmelidir. Yeni muahede, yalnızca daha fazla fon sağlamanın ötesinde, Suriye halkına bir umut ve itimat duygusu vermelidir.”
Kalın, son yılların en büyük insani krizi 10. yılını geride bırakırken “ufak tefek fikir ayrılıklarının” bir kenara bırakılıp gerçek sıkıntılara odaklanılması gerektiğine işaret etti.
Milliyet
