Süt nedir?
Süt; inek, manda, keçi ve koyunların göğüs bezlerinden salgılanan, kendine has tat ve kıvamı olan, içine rastgele bir öteki husus karıştırılmamış, içinden de bir unsuru alınmamış, beyaz yahut krem renginde bir sıvıdır.
Süt tüketimi sıhhat için neden kıymetli?
Süt, sıhhatin korunması ve bedenin gelişmesi için gerekli besin öğelerini içeriğinde bulundurmaktadır. Sütün içeriğindeki kalsiyum kemik ve diş sıhhati, magnezyum ise kasların işlevi için çok değerli minerallerdir. Süt tüketimi kıymetlidir ama hangi usul ile üretilen sütün tüketildiği de bir o kadar kıymetlidir.
Çiğ süt (açık süt) nedir, özellikleri nelerdir?
Çiğ Süt (Açık Süt), Türk Besin Kodeksi’ne nazaran ‘İnek, koyun, keçi üzere çiftlik hayvanlarının göğüs bezlerinden salgılanan, 40 derece üzerinde ısıtılmamış yahut muadil tesire sahip rastgele bir ısıl süreç görmemiş süt’ olarak tanımlanmaktadır.
Çiğ süt, sağlıklı bir hayvandan elde edildiği birinci kademede ziyanlı bakteri bulundurmaz. Ama sağım basamağında hayvanın göğüs uçlarından, sağımda kullanılan ekipmanlardan, sağım yapan şahıstan, sütün depolanma ve taşınma etabında bakteri bulaşma mümkünlüğü yüksektir.
Açık süt, mikrobiyal gelişime çok uygun bir besindir. Eschreichia coli 157, Brucella spp., Bacillus Cereus Salmonella spp. üzere beşerde birçok hastalığa neden olabilen patojen mikroorganizmaları içerisinde bulundurabilir. Bu süt alınıp konutta kaynatıldığında ise sütün renk, tat ve besleyici kıymetlerinde önemli kayıplar meydana gelmektedir.
Pastörize ve UHT süte kıyasla daha fazla besin öğesi kaybı yaşanır. Tıpkı vakitte çok kaynatmaya bağlı olarak da sıhhat açısından istenmeyen problemlere (Maillard Tepki eserleri, protein yapısının bozulması) neden olabilmektedir.
Pastörize süt ile açık süt ortasındaki farklar
Pastörizasyon süreci 15-20 saniye ısıl süreç uygulayarak sütün sıcaklığın 72-75 derece düzeylerine getirilmesi ve tekrar 5 dereceye soğutulmasıdır.
Pastörizasyon besin endüstrisinde patojen bakterilerden kurtulmak için uygulanan ısısal bir süreçtir. Bu süreç ile insan sıhhatine ziyanlı bakteriler yok edilir.
Günlük süt kaç gün içinde tüketilmeli?
Isıl süreç uygulamasından ötürü besin öğesi kayıpları alışılmış ki olmaktadır ama çiğ süt ile kıyaslandığında kayıplar çok daha azdır. Isıl süreçten en çok etkilenen besin öğesi vitaminlerdir.
Protein ve kalsiyum ölçüsü bu ısıl süreçten çok az etkilenmektedir. ‘Günlük süt’ de denilen pastörize sütün 2-3 gün içerisinde tüketimine dikkat edilmelidir.
Uzun ömürlü sütler nasıl üretiliyor?
Uzun ömürlü sütlerin (UHT) çok kısa bir müddette (2-5 saniye) sıcaklığın 135-150 dereceye çıkarılır. Her türlü ziyanlı mikroorganizmadan arındırılmış, genel olarak oda sıcaklığında, kapağı açılmadığı yahut ambalajı ziyan görmediği şartlarda 5-6 ay boyunca bozulmaya karşı dayanıklılık gösteren, olağan tat ve kıvamda süttür. Çok kısa mühlet ısıl süreç uygulandığı için besin öğesi kayıpları da az olmaktadır
Üretilirken en az besin kaybı yaşanan süt hangisidir?
Besin öğeleri açısından farklı usullerle üretilen sütleri kıyasladığımızda en az besin öğesi kaybının pastörize sütte olduğu görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerde de en çok tercih edilen süt pastörize süttür. Fakat belirtilen tarih aralığında pastörize sütü tüketmek sıhhatimiz için dikkat etmemiz gereken bir durumdur.
Milliyet
