“2020 Yılında Yapılacak Ziraî Desteklemelere Ait Cumhurbaşkanlığı Kararı”, Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında yayımlandı.
Buna nazaran, ÇKS’ye dahil çiftçilere Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında, dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 19 lirası mazot ve 8 lirası gübre olmak üzere toplam 27 lira, çeltik, kütlü pamuk için 62 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 66 lira, nohut, kuru fasulye, mercimek için 22 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere toplam 26 lira, patates için 27 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 31 lira, yağlık ayçiçeği, soya için 26 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 30 lira, dane mısır için 25 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 29 lira, kuru soğan, kanola, aspir, yaş çay, fındık, yem bitkileri için 17 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 21 lira, zeytin ve öteki eserler için 15 lirası mazot ve 4 lirası gübre olmak üzere 19 lira takviye verilecek. Nadas için de dekar başına 8 liralık mazot takviyesi sağlanacak.
Toprak tahlili dayanağı olarak minimum 50 dekar ve üzeri tarım topraklarında, her 50 dekar yere kadar tahlil başına yetkili toprak tahlil laboratuvarlarına 40 lira dayanak olunacak.
Organik tarım için kategorilerine nazaran dekar başına 5 ila 100 lira takviye ödemesi yapılacak.
Arıcılara kovan başına 10 lira takviye
Arıcılık Kayıt Sistemi ve Organik Tarım Bilgi Sistemi’ne kayıtlı, organik statüde bulunan kovanlar için arı yetiştiriciliği yapan çiftçilere kovan başına 10 lira dayanak verilecek.
Düzgün tarım uygulamaları dayanağı de kategorilerine nazaran dekar başına 10 ile 150 lira ortasında değişecek. Küçük aile işletmelerinin desteklenmesi uygulamalarında dekara 100 lira ödenecek.
Fındık üreticilerine alan bazlı gelir takviyesi, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek. Katı organik-organomineral gübre takviyesi kapsamında dekara 10 lira destekleme ödemesi yapılacak. Klâsik zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu takviyesi kapsamında dekara 100 lira takviye verilecek.
Havzalarda yetiştirilen eserlere takviyeler
Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek eserler için verilecek takviyeler de tespit edildi.
Bu kapsamda kilogram başına yağlık ayçiçeğine 50 kuruş, kütlü pamuğa 110 kuruş, soyaya 60 kuruş, aspire 55 kuruş, dane mısıra 3 kuruş, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltiğe 10 kuruş, zeytinyağına 80 kuruş, yaş çaya 13 ve dane zeytine 15 kuruş takviye sağlanacak.
Su kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere verilen fark ödemesine ek yüzde 50 dayanak ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar hariç dane mısıra destekleme ödemesi yapılmayacak.
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenen eserlerin havza dışında yetiştirilmesi durumunda belirlenen eserlere mazot, gübre, fark ödemesi, yurt içi sertifikalı tohum kullanım, yem bitkileri ve fındık alan bazlı gelir takviyesi verilmeyecek.
Desteklemelerden, ÇKS’de özlük, eser, arazi bilgileri kayıtlı olan ve belirlenen havzalarda yer alan, topraklarda desteklemeye temel eserleri ürettiği Tarım ve Orman Bakanlığı vilayet ve ilçe müdürlüklerince tespit edilen ve belirlenecek yasal mühlet içinde destekleme müracaatlarını yapan kamu kurum ve kuruluşları hariç gerçek ve hukuksal şahıslar yararlanacak.
Yaş çayda fark ödemesi dayanağı
Yaş çay üreticilerine yapılacak fark ödemesi dayanağı, belirlenen havzalarda Bakanlar Heyeti kararıyla yürürlüğe konulan “Çay Tarım Alanlarının Belirlenmesi ve Bu Alanlarda Çay Tarımı Yapan Üreticilere Ruhsatname Verilmesine Dair Karar” ile belirlenen ve Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur) tarafından ruhsatname verilen alanlarda üretim yapan çiftçilere yapılacak.
Hasat makineleriyle hasadı yapılan eser ve üretim alanları için hasat vaktinde uygun hasat makinelerinde uzaktan izleme ve randıman tespiti yapan sistemlerin kullanılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirilecek.
Buna nazaran, Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli’ne nazaran yem bitkileri takviyesinde ÇKS’ye kayıtlı toprakları üzerinde kaba yem üretmek maksadıyla çok yıllık ve tek yıllık yem bitkileri ekimi yapan üreticilere eseri hasat etmeleri kaydıyla dayanak sağlanacak.
Yem bitkileri üretim dayanağı, dekar başına olmak üzere, korunga için 90 lira, tek yıllık yem bitkileri için 60 lira, silajlık ekilişler için 100 lira, yapay çayır mera için 150 lira, başka çok yıllık yem bitkilerinde sulu olanlar için 90 lira, kuru olanlar için de 40 lira olacak.
Yer altı sularının yetersiz düzeyde ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edildiği havzalarda bu yıl ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük için yem bitkisi takviyesine ek yüzde 50 dayanak verilecek.
Doğal polinasyonu sağlamak hedefiyle Bakanlık Örtüaltı Kayıt Sistemi’ne kayıtlı örtü altı ünitelerinde, bombus arısı kullanan yetiştiricilere koloni başına 60 lira ödenecek.
Hayvancılık dayanakları
Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamamlanmak kaydıyla 4 ay ve üzeri yaşta, destekleme yılında birinci doğumunu yapan ve birincisine buzağılama yaşı en fazla 810 gün olan düvelerin buzağılarıyla son 2 buzağılama ortası mühlet en fazla 450 gün olan ineklerin doğan buzağıları için 370 lira takviye ödenecek.
Etçi yahut kombine ırk boğaların sperması ile yapay tohumlamasından yahut bu ırkların Bakanlıkça müsaadeli boğaları ile tabi tohumlamasından doğan buzağıları için 600 lira takviye verilecek.
Soy kütüğüne kayıtlı buzağılar için ek 175 lira ödenecek
Döl Denetimi Protokolü kapsamındaki boğalardan yapay tohumlama sonucu doğan buzağılar için ek 50 lira takviye ödenecek
Buzağı desteklemesi kaidelerini karşılayan buzağı başına ödeme ünite ölçülerinin 20 başa kadar tamamı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101- 500 baş için yüzde 50’si ödenecek.
Ağrı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Ordu, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli, Van vilayetlerinde doğan buzağılar için ek 100 lira dayanak ödemesi yapılacak.
Çoban istihdamına 5 bin liralık takviye
Dişi mandalar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı dişi mandalar için ek 200 lira, programlı aşıları tamamlanması kaydıyla 4 ay ve üzeri malaklar için 250 lira, soy kütüğüne kayıtlı malaklar için de ek 200 lira, suni tohumlamadan doğan malaklara aynca ek 250 lira destek ödenecek.
Islah maksatlı süt içerik tahlili yapılan ve Bakanlıkça belirlenen süt kalite kriterlerini sağlayan suni tohumlamadan doğan saf sütçü yahut kombine ırk her bir inek için 150 liraya kadar takviye verilecek.
En az 1 baş, en fazla 20 baş düve (manda dahil) alımına da Bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzde 40’ı kadar destekleme ödemesi yapılacak.
Hastalıklardan ari işletme takviyesi damızlık boğalar dışındaki altı ay yaşın üzerindeki erkek hayvanlar hariç, tüm sığırlar için hayvan sahiplerine 450 lira ödeme yapılacak.
Ari sığır başına ödeme ünite ölçüleri 500 başa kadar tam, 501 baş ve üzeri için yüzde 50’sine karşılık gelen meblağın ödenmesi suretiyle uygulanacak. Ayrıyeten, Onaylı Süt Çiftliği Sertifikası’na sahip olan işletmelerdeki ari işletme takviyesi alan tüm sığırlar için ek olarak 100 lira destek verilecek.
Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı, yurt içinde doğmuş ve besi müddetini tamamlamış erkek sığırlarını (manda dahil), mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren Bakanlıkça ırk ve çeşit bazında belirlenecek karkas tartısı kriterini sağlayan 1-200 baş için (200 baş dahil) hayvan başına 250 lira dayanak ödenecek. Bu Kararın yayımlandığı tarihten sonra besiye alınan hayvanlarda besi başlangıcı ile kestirimi kesim tarihinin kırmızı et kayıt sistemine kayıt ettirilme kuralı aranacak.
Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, çoban istihdam dayanağı, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere yahut çobanlara 5 bin lira olarak ödenecek.
Damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye yetiştiricilerin, Bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı anaç koyun başına 30 lira, anaç keçi başına 35 lira, anaç tiftik keçisi başına ek 20 lira, göçer yetiştiricilerin anaç koyun keçi başına ek 2 lira takviye ödeme yapılacak.
Bir evvelki yılın anaç koyun-keçi dayanağını alan ve destekleme yılında anaç koyun keçi sayısını artıran işletmelere, bir evvelki yılın kuzu ve oğlaklarının, destekleme yılında anaç koyun, keçi vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artış oranını aşmamak kaydıyla hayvan başına 100 lira destek ödenecek.
Islah programına dahil olan damızlık koyun ve keçi yetiştiricileri birliklerine üye, Küçükbaş Soy Kütüğü ve Ön Soy Kütüğü Bilgi Sistemi (SOYBİS) ve Bakanlık HBS sistemine kayıtlı yetiştiricilerin koyun-keçilerine hayvan başına 100 lira, soy kütüğü işletmelerinde yetiştirilen koç-tekeleri alan yetiştiricilere 500 lira hayvan başına dayanak ödemesi yapılacak.
Tiftik ve ipek böceği yetiştiricilerine takviye
Tiftik ve Yapağı Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Tiftikbirlik) bağlı kooperatiflere, Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliklerine yahut Bakanlığa kayıtlı yün sürece tesislerine müstahsil makbuzu karşılığında satan ve Tiftik Kayıt Sistemi (TKS) bilgi tabanına kaydettiren üreticilerine oğlak tiftiğinin kilogramına 30 lira, anamal tiftiğin kilogramına 28 lira ve tali tiftiğin kilogramına 20 lira, sözleşmeli üretim kapsamında üretilen tiftiğe de ek 10 lira ödeme yapılacak.
İpek böceği yetiştiriciliğinde fiyatsız tohum sağlayan Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliğine (Kozabirlik) dağıttığı kutu başına 100 lira, ürettiği yaş ipek böceği kozasını Kozabirlik/kooperatifleri yahut faaliyet alanı kozadan flatürle ipek çekimi ve sürece olan hukuksal kişilik vasıflarına haiz işletmelere satan yetiştiricilere yaş kozanın kilogramına 70 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Bakanlık Arıcılık Kayıt Sistemi’ne kayıtlı, merkez birliği seviyesinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine üye üreticilerine de arılı kovan başına 15, Bakanlıktan üretim müsaadesi almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık ana arı başına 80 lira dayanak sunulacak.
Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için hayvan sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları için bin lira, küçükbaş hayvan atıkları için 150 lira atık dayanağı, hayvan hastalıkları ile uğraş çerçevesinde, Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları için uygulayıcılara büyükbaş hayvan başına 1,5 lira küçükbaş hayvan başına içinse 1 lira destek ödemesi yapılacak.
Bitkisel üretime arız olan ziyanlı organizmalara karşı biyolojik yahut biyoteknik uğraşın yaygınlaştırılmasıyla kimyasal ilaç kullanımının azaltılması ve kalıntının önlenmesi hedefiyle biyolojik ve biyoteknik uğraş takviyesi dekar başına 50-400 lira olacak.
Balıkçılık takviyeleri
Su eserleri dayanağı çerçevesinde 350 bin kilogram dahil, alabalık için kilogram 0,75 lira, yeni tiplere kilogram başına 1,50 lira, kapalı sistem üretime kilogram başına 1,5 lira, kilogram üstü alabalık için kilogram başına 1,5 lira, midye için kilogram başına 10 kuruş, sazan için de kilogram başına 50 kuruş takviye sağlanacak.
10 bin adet dahil hastalıktan ari kuluçkahane damızlık alabalık desteği balık başına 60 lira, toprak havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram dahil kilogram başına 1 lira, balon balığı (Lagocephalus sceleratus) avcılık desteklemesi de 1 milyon adet dahil adet başına 5 lira verilecek
Klâsik kıyı balıkçılığının desteklenmesi için 10 metreden küçük balıkçı gemilerine 750 lira ila 1250 lira ortasında dayanak verilecek.
Hayvan genetik kaynaklarını yerinde korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça uygulanan proje kapsamındaki yetiştiricilere büyükbaş müdafaaya hayvan başına 600 lira, küçükbaş muhafazaya hayvan başına 90 lira, sığır pedigrili müdafaaya 800 lira, arı müdafaaya kilogramda 40 lira, ipek böceği müdafaaya kilogramda 100 lira destekleme yapılacak.
Yeni ziyanlı organizmaların bulaşmasını engellemek, mevcut olanların eradikasyonu ve çabasının yapılması ile yayılmasını önlemek maksadıyla ilgili mevzuata uygun olarak gerekli karantina önlemleri kapsamında fındıkta yasaklama müddeti olan 4 yıllık eser bedelinin tıpkı alan için bir defaya mahsus olmak üzere kilogram başına 15 lira, taş çekirdekli meyvelerde yasaklama mühleti olan 3 yıllık eser bedelinin tıpkı alan için bir defaya mahsus olmak üzere ve 3 lira kilogram bitki karantinası tazminatı destekleme ödemesi verilecek.
Sertifikalı patates tohumu kullanana 100 lira takviye
Yurt içi sertifikalı tohum kullanım dayanağı çerçevesinde dekara aspir, kanola için 5 lira; susam için 4 lira; arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik için 16 lira; kuru fasulye, mercimek ve yonca için 30 lira; nohut için 20 lira; patates için 100 lira; fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soya için 22 lira; yer fıstığı için 17 lira ödeme gerçekleştirilecek.
Sertifikalı fide/fidan kullanım takviyesi Antep fıstığı, ceviz, badem, mavi yemiş ve aronya, için 400 lira; armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, kayısı, vişne, zeytin, öteki meyve çeşitleri ve asma (nar ve muz hariç) 280 lira; sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi için de dekar başına 400 lira olacak.
Yurt içinde sertifikalı tohum üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, yurt içinde satışını gerçekleştiren, Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu kabul edilen ÇKS Sistemi’ne kayıtlı çiftçilere bu yıl ürettikleri çeşitli sertifikalı tohumluklarla ile orijinal/temel ve üstü tohumluklara da tipine nazaran kilogram başına 0,08-5 lira yurt içi sertifikalı tohum üretim takviyesi ödemesi yapılacak.
Sertifikalı aşılı fidan başına 0,5 lira aşısız fidan başına ise 0,25 kuruş takviye sunulacak.
Çiftlik Muhasebe Data Ağı Sistemi’nin 81 vilayette uygulanmasına devam edilecek ve geçen yıl kayıt altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 lira ödenecek.
Bakanlığın ve tarım dalının muhtaçlık duyduğu öncelikli bahislere ait bilgi ve teknolojilerin geliştirilmesi ve bunların çiftçilerle ziraî sanayicilere aktarılması emeliyle bakanlıkça uygun görülen araştırma ve geliştirme (AR-GE) projelerine destekleme ödemesi yapılacak.
Öte yandan, Kararda Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli çerçevesinde desteklenecek eser listeleri de yer aldı.
Kelam konusu karar 1 Ocak 2020’den geçerli olmak üzere 5 Kasım prestijiyle yürürlüğe girdi.
Milliyet
