Kurulda kabul edilen teklifle, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, kurulması öngörülen tasarruf finansman faaliyetine ait yapı ve süreçlerin daha iyi anlaşılabilmesi için “organizasyon ücreti”, “tahsisat”, “tasarruf finansman faaliyeti” ile “tasarruf fon havuzu” üzere kavramlar eklenecek.
Bu kapsamda “organizasyon ücreti”, müşterilerin tasarruf finansman kontratı kapsamında tasarruf devrine ait olarak tasarruf finansman tertibi ve tasarruf fon havuzunun idaresi karşılığında ödeyecekleri fiyatı tanımlayacak.
“Tahsisat”, tasarruf finansman mukavelesi uyarınca, tahsisata hak kazanılmasına ait şartların yerine gelmesi koşuluyla müşterinin tasarruf birikimlerinin ve kontrat kapsamında taahhüt edilen finansman fiyatının müşterinin, mirasçısının yahut vekilinin konut yahut taşıt edinmesi gayesiyle satıcı pozisyonundaki üçüncü bireylere hesaben ödenmesini kapsayacak.
“Tasarruf finansman faaliyeti”, bir mukavele kapsamında evvelden belirlenen şartların gerçekleşmesi kaidesiyle konut yahut taşıtın edinimi için faizsiz finansman asıllarına nazaran belli bir müddet tasarruf edilmesi, müşterilere finansman kullandırılması ve toplanan tasarrufların idaresini içerecek.
“Tasarruf fon havuzu” ise makul bir devirde tasarruf finansman şirketi nezdindeki birikmiş tasarruflar ve finansman geri ödemelerinden oluşan fiyatlar ile ihtiyat fonu meblağı toplamından, tahsisat olarak verilmiş fiyatlar ile tasarruf geri ödemelerinin düşülmesinden sonra kalan meblağı tanımlayacak.
Tasarruf finansman şirketlerinin, kontrol ve nezarete elverişli, faaliyetlerini emin ve emniyetli halde icra edebilecek, bölümde inanç ve istikrara ziyan vermeyecek bir iştirak yapısına, iyi idareye, kâfi mali güce, gerekli tertip yapısına sahip olması amaçlanıyor. Bu kapsamda kelam konusu şirketlerin kuruluş müsaadeleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) en az 5 üyesinin birebir taraftaki oyuyla verilecek.
Minimum sermaye fiyatı 100 milyon lira olacak
Tasarruf finansman şirketlerinin minimum sermaye meblağı 100 milyon lira olarak düzenlenecek ve BDDK’ye muhakkak standart ve sınırlamalar getirme yetkisi verilecek.
Tasarruf finansman şirketleri sırf konut yahut taşıt ediniminden doğan borçları finanse edebilecek. Bu şirketler, tasarruf finansman kontratları dışında finansman sağlayamayacak ve sadece yurt içinde tescil edilmiş konut yahut taşıt alımlarını finanse edebilecek.
Tasarruf finansman şirketlerinin birleşme, zaman, bölünme ve iradi tasfiyeleri; BDDK’nin kontrolünde, mevcut yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ait bir plan sunması, müşterilerine olan finansman yükümlülükleri dahil olmak üzere tüm yükümlülüklerinin yerine getirilmesi kaidesiyle gerçekleşebilecek. Bu şirketler, tasfiye sürecinde yeni müşteri edinemeyecek, sunulan plana uyulmaması yahut kelam konusu süreçlerin müşteri hak ve menfaatlerini ziyana uğratacağının tespiti halinde BDDK kararıyla iradi tasfiye müsaadesi iptal edilecek.
Şirketlerin etkin kalitesinin ve gelir-gider istikrarının bozulması münasebetiyle öz kaynaklarının faaliyetlerin emin formda yürütülmesine mahzur olacak biçimde bozulması ya da şirket idarelerinin basiretsizliği nedeniyle maruz kalınan risklerin kıymetli ölçüde artması yahut mali bünyeyi zayıflatabilecek formda ağırlaşması hallerinden birinin BDDK’ce tespit edilmesi halinde şirketten ek önlemler alması istenebilecek.
Tasarruf finansman şirketleri, tasfiyeleri halinde tasarruf sahiplerine ödenmek üzere, tahsil ettikleri tertip fiyatlarının binde beşini gelir hesaplarından ayırmak zorunda olacak. BDDK, bu oranı firma bazında üç katına kadar artırmaya ve uygulanmasına ait metot ve temelleri belirlemeye yetkili olacak.
Müşteriye cayma ve kontratta fesih hakkı
Kanun teklifiyle Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, “tasarruf finansman sözleşmesi” başlıklı husus eklenecek.
Hususla, tasarruf finansman mukavelesinin kapsamı belirlenecek. Müşteri, mukavele imzalanmasını takip eden 14 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin cayma hakkına sahip olacak. Bu durumda iştirak bedeli dahil tüm tasarruf geri ödenecek.
Müşteri, tasarruf finansman kontratının tasarruf periyodu bitimine kadar kontratta fesih hakkına sahip olacak. Bu kapsamda iştirak bedeli şirkette kalacak, öteki tasarrufları geri ödenecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na, tasarruf finansman faaliyetinin kapsamını belirleyen husus eklenecek. Bu kapsamda şirket fon havuzunu kendi operasyonel hesaplarından ayırmak zorunda olacak. Fon havuzundaki paralar gayesi dışında kullanılamayacak ve haczedilemeyecek. Şirketler, faizsiz asıllara nazaran faaliyet gösterecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğinin ismi “Finansal Kurumlar Birliği” olarak değiştirilecek ve varlık idare şirketleri ile BDDK nezaret ve kontrolüne tabi öteki kuruluşlardan uygun görülenler Birliğe üye olabilecek.
Teklifle, tasarruf finansman müşterilerinin kontrat fesih ve mukaveleden cayma haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen şahıslara yönelik ve zimmet hatası işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik isimli ceza kararları de düzenleniyor.
Bu kapsamda cayma ve kontrat fesih hakkına alışılmamış süreç yapılması halinde, 62 bin liradan az olmamak üzere karşıtlık oluşturan süreç meblağının 5 katına kadar, “tasarruf finansman sözleşmesi” kapsamında alışılmamış süreç yapılması halinde ise 25 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Teklife nazaran, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun (BDDK) ilgili Cumhuriyet Başsavcılığını muhatap talebi üzerine, sulh ceza hakimince, dava açılması halinde davaya bakan mahkemece iş yerlerinin faaliyetleri ve reklamları süreksiz olarak durdurulacak, ilanları toplatılacak.
Bu karşıtlıkların internet ortamında gerçekleşmesi halinde BDDK tarafından içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararı verilebilecek. Karar uygulanmak üzere Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumuna gönderilecek.
Müsaadesiz tasarruf finansman faaliyetinde bulunan şirketler hakkında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi tasfiye kararı verebilecek.
Alınması gereken müsaadeleri almaksızın tasarruf finansman faaliyetlerinde bulunan bireyler, 2 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Teklifle, Kanuna “Tasarrufların çekilmesini engellemek” başlıklı yeni bir husus ekleniyor.
Mukavele imzalanmasını takip eden 14 gün içinde cayma hakkını kullanan müşteriye tertip fiyatı dahil, aldığı meblağın tamamını 14 gün içinde iade etmeyen, fesih hakkını kullanan müşteriye belirlenen mühlet içinde toplam birikim meblağını iade etmeyen yahut mukaveleyi tek taraflı fesheden şirketler, 6 aydan 2 yıla kadar mahpus ve 500 güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.
Zimmete 6 yıldan 12 yıla kadar mahpus geliyor
Kendisine devredilmiş, muhafaza ve nezaretiyle yükümlü olduğu para, para yerine geçen evrak, senet yahut başka malları kendisinin ya da diğerinin zimmetine geçiren tasarruf finansman şirketi idare konseyi lider ve üyeleri ile öbür mensupları, 6 yıldan 12 yıla kadar mahpus ve 5 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacakları üzere tasarruf finansman şirketinin uğradığı ziyanı tazmine mahkum edilecekler.
Hatanın, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde faile 12 yıldan az olmamak üzere mahpus ve 20 bin güne kadar isimli para cezası verilecek. Fakat, isimli para cezasının ölçüsü tasarruf finansman şirketinin uğradığı zararın 3 katından az olamayacak. Meydana gelen zararın ödenmemesi halinde mahkemece resen ödettirilmesine hükmolunacak.
Faaliyet müsaadesi kaldırılan bir tasarruf finansman şirketinin idare ve kontrolünde olan ortaklarının, şirketin çalışmasını tehlikeye düşürecek halde menfaatlerine kullandırarak, tasarruf finansman şirketini ziyana uğratmaları zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri işleyenler hakkında 10 yıldan 20 yıla kadar mahpus ve 20 bin güne kadar isimli para cezasına hükmolunacak. Fakat, isimli para cezasının ölçüsü tasarruf finansman şirketinin uğradığı zararın 3 katından az olamayacak. Meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilecek.
Soruşturma başlamadan evvel, zimmete geçirilen para yahut para yerine geçen evrak, senet yahut öbür malların motamot iade edilmesi yahut uğranılan zararın büsbütün tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilecek.
Kovuşturma başlamadan evvel, istekli olarak, zimmete geçirilen para, para yerine geçen evrak, senet yahut öbür malların motamot iade edilmesi yahut uğranılan zararın büsbütün tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilecek. Bu durumun karardan evvel gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilecek.
Zimmet cürmünün konusunu oluşturan para, para yerine geçen evrak, senet yahut başka malların kıymetinin azlığı nedeniyle, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilecek.
İstenen tedbirleri almayan şirketlerin faaliyet müsaadesi iptal edilecek
Tasarruf finansman şirketleri dışındaki şirketlerin faaliyet müsaadesi, şirket tarafından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca istenen tedbirlerin alınmaması yahut alınan tedbirlere karşın problemlerin Kurumca verilen uygun müddet içinde giderilememesi ya da bu önlemlerin alınması durumunda dahi sonuç alınamayacağının Kurumca belirlenmesi durumunda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyetinin en az beş üyesinin tıpkı istikametteki oyuyla alınan kararla iptal edilecek.
Teklifle, Finansal Kiralama, Faktoring Ve Finansman Şirketleri Kanunu’na “Tasarruf finansman şirketinin faaliyet müsaadesinin kaldırılması ve tasfiyesi” başlığı altında yeni bir husus ekleniyor.
Buna nazaran, likidite seviyesinin sürdürülememesi, sürdürülemeyeceğinin anlaşılması, likidite hesaplamasının emniyetli formda gerçekleştirilememesi, kasıtlı olarak likiditenin yanlış hesaplanması, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca alınması istenen önlemlerin verilen müddet içerisinde alınmaması, bu önlemler kısmen yahut büsbütün alınmış olmasına karşın mali bünyenin güçlendirilmesine imkan bulunmadığının yahut bu önlemler alınmış olsa dahi mali bünyenin güçlendirilemeyeceğinin tespit edilmesi halinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi, en az 5 üyesinin tıpkı istikametteki oyuyla alınan kararla şirketin faaliyet müsaadesini kaldırmaya ve tasfiyesine karar vermeye yetkili olacak.
Finansal Kurumlar Birliğine üye olma mecburiliği geliyor
Tasfiyesine karar verilen şirketlerde müşterilerin kontratlarda yer alan finansman kullanma hakları uygulanmayacak.
Tasfiyesine karar verilen şirketler, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca atanacak en az 3 kişilik tasfiye kurulu tarafından genel kararlara nazaran tasfiye edilecek. Tasfiye kurulu üyeleri, Kurum ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından bildirilecek üyelerden oluşacak.
Tasfiyesine karar verilen şirket tarafından alınan tescile tabi tüm kararlar, tasfiye kurulunun talebi üzerine noter onayı kuralı aranmaksızın ticaret sicil müdürlüklerince harca ve hizmet bedeline tabi olmaksızın tescil ve ilan edilecek. Şirketin genel konseyinin yetkileri, tasfiye kurulu tarafından kullanılacak. Bu şirketle ilgili olarak tasfiye kurulu tarafından açılan dava, istinaf, temyiz ve takip üzere yargı süreçleri harçtan muaf olacak.
Mevzuatta Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliğine yapılmış olan atıflar Finansal Kurumlar Birliğine yapılmış sayılacak. Kanunun yürürlüğe girmesinden evvel faaliyet müsaadesi almış olan varlık idare şirketleri, bu fıkrayı ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde, Birliğe üye olmak zorunda olacak.
Şirketler, bir ay içinde BDDK’ye başvurmak zorunda
Teklifle, Kanuna tasarruf finansman şirketlerinin intibak sürecine ait süreksiz husus ekleniyor. Bu unsur yürürlüğe girdiği tarihte tasarruf finansman faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumuna müracaatta bulunmak zorunda olacak.
Müracaat sırasında durumlarını en geç altı ay içinde Kanun kararlarına uygun hale getireceklerine yahut müşteri hak ve menfaatlerini ziyana uğratmadan tasfiye olacaklarına dair bir plan sunmak zorunda olan tasarruf finansman faaliyeti yürütenler, bu planın uygun görülmesi halinde gereken süreçleri planda belirlenen müddetler içerisinde yerine getirecekler.
Kuruma müracaatta bulunmaksızın tasarruf finansman faaliyetinde bulunmaya devam edenler hakkında müsaadesiz faaliyette bulunanlara yönelik cezalar uygulanacak.
Altı aylık mühlet, kanun kararlarına ahenk sağlanmasına ait ek bir plan sunulması ve kelam konusu planın Şuraca uygun görülmesi halinde altı ayı geçmemek üzere uzatılabilecek. Ayrıyeten Şura, intibak müddetini altışar ayı geçmemek üzere iki sefer daha uzatmaya yetkili olacak.
Kuruma müracaatta bulunanlardan, bağımsız kontrolden geçmiş mali tablolarına nazaran varlıkları yükümlülüklerini karşılayamayacağı tespit edilenler ile durumlarını öngörülen mühlet içerisinde bu Kanun kararlarına uygun hale getirmeyenler yahut sunduğu plan Heyet tarafından kâfi görülmeyenler hakkında Konsey, tasfiyesine karar verebilecek.
İntibak eden şirketlerin, kanunun yürürlük tarihi öncesinde akdettikleri tasarruf finansman faaliyeti kapsamındaki mukaveleler bu Kanun ve ilgili mevzuat kararlarına nazaran tadil olduktan sonra uygulanmaya devam olunacak. Lakin bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlük tarihinden evvel düzenlenen kontratların finansman konusu değiştirilemeyecek.
İpotek süreçleri, tapu müdürlüklerinde tapuya tescil olunacak
Şirketleri tarafından müşterilere sağlanan yahut sağlanacak finansmana karşılık teminat gösterilen taşınmazların ipotek süreçleri, tarafların istemi halinde, imzalanan tasarruf finansman kontratına istinaden tapu müdürlüklerinde tapuya tescil olunacak.
Müsaadesiz bankacılık faaliyetinin internet aracılığıyla işlenmesi halinde Kurum tarafından içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.
Teklifle, kanunun ismi, “Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu” halinde değiştiriliyor.
Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan eser yahut hizmetlerde tüketiciden faiz ve tasarruf finansman mukaveleleri kapsamında alınan tertip fiyatı dışında alınacak her türlü fiyat, komite ve masraf tipleri ile bunlara ait yol ve temeller Bakanlığın görüşü alınarak, tüketiciyi koruyacak formda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenecek.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun tüm düzenlemeleri istikametinden tasarruf finansman şirketlerini de kapsayacak.
Öte yandan AK Parti milletvekillerinin önergesiyle kanun teklifine yeni unsur ihdas edildi.
Buna nazaran, finansal kiralama ve finansman şirketleri için getirilen taban ödenmiş sermaye fiyatının 50 milyon lira olmasına ait karara intibakın sağlanabilmesi gayesiyle şirketlere, unsurun yürürlük tarihinden itibaren altı aylık müddet veriliyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi tarafından uygun görülmesi halinde bu müddet altı ayı geçmemek üzere uzatılabilecek.
Bu müddetlerde minimum ödenmiş sermayelerini artırmayanların faaliyet müsaadeleri iptal edilecek.
Milliyet
