Türkiye Jokey Kulübü, son iki yılda ülkenin Safkan İngiliz atı yetiştiriciliği kalitesini artırmak, yarışçılık ve yetiştiricilik tesislerini geliştirmek, ayrıyeten sporseverler ortasında at yarışlarının popülaritesini artırmak için çeşitli çalışmalara imza attı. Türkiye Jokey Kulübü’nde 3. defa Başkanlık vazifesini yürüten Serdal Adalı, gerçekleştirilen bu çalışmaların hedefi ve kaydedilen gelişmelerle ilgili ABD’nin ünlü yarışçılık mecmuası ve haber sitesi BloodHorse’un Yetiştiricilik Editörü Eric Mitchell’ın sorularını yanıtladı.
İşte; Türkiye Jokey Kulübü’nün resmi sitesinde de yer alan o röportaj:
KIYMETLİ AYGIRLAR ALDIK
Bloodhorse: Türkiye Jokey Kulübü epey kıymetli aygır alımları gerçekleştirdi. Ne biçim aygırlarla ilgileniyorsunuz? Türk yetiştiriciliğine kazandırdığınız aygırlarda aradığınız makul nitelikler var mı?
Serdal Adalı: Bildiğiniz üzere geçtiğimiz 2 yılda, aygır takımımızın çeşitliliğini ve kalitesini artırmak üzere 7 adet Safkan İngiliz aygırı satın aldık. Darley’den Authorized’ı, Winstar’dan Bodemeister, Harika Saver ve Daredevil’ı, Mezeray’dan Myboycharlie’yi, son olarak da Japonya’da bulunan Breeders Stallion Station’dan Victoire Pisa’yı ile U Carrot Farm’dan Kluger’ı aldık. Her satın alma öncesi piyasadaki aygırları titizlikle inceledik. Aygırlarda, düzgün konformasyonun yanısıra ülkemiz özelliklerine uygun olduğunu düşündüğümüz farklı kan çizgilerinin mevcut olmasına dikkat ediyoruz. Türkiye’nin damızlık atlar için olan ithalat kriterleri hayli sıkı. Bu durum da ithal edilecek olan atların belli kalitede olmasını sağlıyor. Öbür bir deyişle, rastgele bir atı ithal edemiyoruz. İthal edilecek damızlık atın kendisinin ya da yavrularının G1 seviyesinde performans göstermesi üzere çeşitli zorunluluklar bulunuyor.
Yeni aygırlarımızı satın aldıktan sonra yavrularının Küme 1 koşularda gösterdiği muazzam muvaffakiyetler iyi tercihlerde bulunduğumuzu gösteriyor. Örneğin biz satın aldıktan sonra, Authorized yavrusu Santiago Irish Derby’yi (G1), Bodemeister yavrusu Bodexpress Clark Stakes’i (G1), Üstün Saver yavrusu Happy Saver ise Jockey Club Gold Stakes’i (G1) kazandı.
BH: Daredevil’ın kıymetli muvaffakiyetleri vardı ve 2020 yılında çok daha kıymetli bir aygır haline geldi. Türk yetiştiriciliğini geliştirmek için aygırı tutmak mı yoksa satmak mı gerektiği istikametinde gerçekleşen fikir alışverişlerini hayal edebiliyorum. Sonuncu olarak aygırı tuttunuz lakin Amerika’da Lane’s End’de aşım yaptırıyorsunuz. Türkiye Jokey Kulübü’nün bu yenilikçi muahedesinden bahsedebilir misiniz? Türkiye Jokey Kulübü öbür aygırlarını da aşım için yurtdışına gönderiyor mu, yoksa bu bir birinci miydi?
SA: Evet, Daredevil Türkiye için bir birinci oldu. Bildiğiniz üzere Longines Kentucky Oaks’u (G1) birinci ve ikinci bitiren Shedaresthedevil ile Swiss Skydiver isimli safkanların ikisi de Daredevil’ın temsilcileri. Kentucky Oaks (G1) performansından sonra Swiss Skydiver, Preakness Stakes’i (G1) koşu tarihinin en iyi ikinci derecesiyle bitirerek kazandı ve bu koşuyu kazanan 6. dişi tay olarak tarihe geçti. Daredevil yavrularının fevkalâde başarılarından sonra pek çok çiftlik Daredevil’ı satın almak üzere bize teklif gönderdi. Lakin aygırın genç yaşını göz önünde bulundurarak satmak yerine ABD’de aşım yaptırmayı tercih ettik. Kentucky’deki en kıymetli çiftliklerin başında geldiği için Lane’s End’i tercih ettik. Yabancı yetiştiriciler yüksek ilgi gösterdiği sürece Daredevil küresel yetiştiricilik kesimine hizmet etmeye devam edecektir.
2021 döneminde aşım yapmak üzere Japonya’dan aldığımız son iki aygır Victoire Pisa ve Kluger’la birlikte aygır takımımızın kan sınırı daha da genişlemiş olacak.
BH: Türkiye Jokey Kulübü neden Daredevil’ı gelecek vadeden bir alım olarak gördü?
SA: Daredevil’ı aldığımız için şanslıyız fakat bunu sırf talihe bağlamak yanlışsız olmaz. Aygır Komitemizin üyeleri bu gerçek kararları almak için önemli bir çalışma yürüttü. Bu yüzden Komite Üyelerimize çok teşekkür ediyorum. Daredevil aslında ümit vadeden yavruları olan iyi bir aygırdı. Satın almak için yanlışsız vakitte hareket ettiğimizi söyleyebilirim.
BH: Daredevil’ınkine misal bir mutabakat Türkiye’nin uzun vadedeki maksatları ile ne formda uyuşuyor?
SA: Türkiye vakit içinde daha küresel bir aktör olmalı ve olacaktır da. Türk yarışçılık ve yetiştiriciliğinin milletlerarası arenada tanıtımını pek yapmadığımızı söyleyebilirim. Bu üslup bir memleketler arası muahedenin her iki taraf için de yararlı olduğunu düşünüyoruz ve bilhassa Daredevil ile ilgili olan bu mutabakatımız lokal kesimimizin tanıtımı konusunda yarar sağlayacak ve yurtdışında ilgi yaratacaktır.
YABANCI YETİŞTİRİCİLERİ DE BEKLİYORUZ
BH: Türkiye’nin Avrupalı yetiştiricileri kendine çekme istikametinde bir beklentisi var mı? Bu konudaki fırsat ve maniler nelerdir?
SA: Evet, bu türlü bir beklenti var. Coğrafik yakınlık, düşük maliyetler ve kaliteli yetiştiricilik operasyonlarının Avrupalı yetiştiriciler için değerli faktörler olduğunu düşünüyoruz. Avrupa’yla at ile ilgili mevzularda çok uzun vakittir işbirliği yapıyoruz ve münasebetiyle aslında birbirimizi yakından tanıyoruz.
Hususla ilgili bahsetmem gereken bir öteki değerli gelişme de; atların Türkiye’ye ithal edilmesinde mani teşkil eden Equine Piroplasmosis’in denetimi zorunluluğunun, 2019 yılı sonunda Avrupa’dan at ithalatını kolaylaştırmak için AB ülkeleri için olan Sıhhat Sertifikasından kaldırılmış olması.
Bu vesileyle yabancı yetiştiricileri, kısraklarını Türkiye’deki aygırlara çekmek üzere göndermeleri konusunda davet etmek isterim. Seyahatlerinin organize edilmesi konusunda kendilerine profesyonel takımımızla dayanak olmaya hazırız. Tüm soruları ya da gereksinim duydukları tüm bilgiler için bizimle direkt irtibata geçebilirler.
‘MEVZU BAHİS DEĞİL DEDİK ZİRA…’
BH: Yeni at sahipleri ve yarışseverlerin spora dahil edilmesi istikametinde teşebbüsleriniz var mı?
SA: At yarışlarının birçok kişi tarafından bahis odaklı bir kesim olarak algılandığı istikametindeki yanlış kanıyı değiştirmeye çalışıyoruz. Bahisin bizim için bir gaye değil, yüzbinlerce şahsa iş imkanı sağlayan ve ülke üzerinde çok büyük bir sosyo-ekonomik tesiri bulunan bu harikulade bölümü finanse etmek için bir araç olduğunu her vakit vurguluyoruz.
Türkiye Jokey Kulübü at jenerasyonunun ıslahı tarafında temel bir misyonu bulunan, kar emeli gütmeyen bir dernektir. Biz bahis odaklı değil, at ve atçı odaklı bir organizasyonuz.
“Kralların sporu ve sporların kralı” söyleyişi çok hakikat bir tabir ve bizler her daim insanların bu büyüleyici canlıların hoşluğu ile iyileştirici gücünü görmeleri tarafında çalışıyoruz. Engelli çocuklarımız için Atla Terapi Merkezlerimiz ve hipodromlarda ponylere binilebilecek alanlarımız üzere toplumsal sorumluluk projelerimizle insanlarımıza atla temas etmelerini sağlayacak fırsatlar sunmaya çalışıyoruz.
“Mevzu bahis değil” başlıklı kampanyamızla halktan çok büyük bir ilgi çektik. Hayli başarılı bir kampanyaydı.
Çok sayıda yeni at sahibinin de kesimimize dahil olduğunu görmekten memnunluk duyuyoruz.
Türk yetiştiricilerini ve bölümü desteklemek ismine, yeni aygırlarımızın aşım fiyatını yurtdışındaki yepyeni fiyatlarına kıyasla hayli düşük tutuyoruz.
Tesislerimizde kalan at sayılarına baktığımızda 2017 yılına kıyasla 2020 yılında %37’lik bir artış olduğunu görüyoruz. Buna bağlı olarak, haralarımızdaki ahır kapasitesini artırmayı planlıyoruz.
PİSTLERİMİZ ÖVGÜ ALIYOR
BH: Yarışçılık ve/veya antrenman tesislerini geliştirmek tarafında de planlarınız var mı?
SA: Altyapı ve pistler başta gelen önceliklerimiz ortasında yer alıyor. Fransa, İngiltere ve ABD’den uzmanları getirerek pistlerimizi inceletiyoruz. Raporlarında pistlerimizin genel durumu ve bakım programlarımızdan övgüyle bahsediyorlar. Pistlerimizin iyi durumlarını korumak, daha da iyileştirmek ve vakti geldiğinde alt ve üstyapıyı yenilemek için hiçbir yatırımdan kaçınmıyoruz.
2019 yılında İstanbul ve Bursa Hipodromlarının antrenman pistleri ile Bursa Hipodromu’nun yarış pistini yeniledik. 2020 yılında ise Ankara, Adana, Şanlıurfa ve Diyarbakır Hipodromları’ndaki sentetik ve kum pistleri yeniledik.
EĞİTİMLERE DEĞER VERİYORUZ
BH: Türkiye Jokey Kulübü’nün yeni ya da genişletilmiş eğitim programları var mı?
SA: İşçimizin alanlarıyla ilgili öncü ülkelerdeki son gelişmeler ve kıymetli uygulamalar hakkında yeni kalması için sistemli eğitime tabi tutulması bir başka önceliğimiz. Bu bağlamda, komiserler, veteriner doktorlar, nalbantlar, yarış vazifelileri ve Apranti Eğitim Merkezimizdeki öğrenciler için eğitimler organize ediyoruz. Bu periyodik eğitimler yurtiçi ve yurtdışında ünlü uzmanların iştirakiyle gerçekleştiriliyor.
Son 3 yılda Avrupa ve Amerika’dan 14 uzmanla çeşitli eğitim programları gerçekleştirdik. 17 Veteriner Doktorumuzu eğitim için İngiltere ve ABD’ye gönderdik. Çim pist bakım grubumuzu ise İngiltere’de hipodromlar ile spor kulüplerine danışmanlık hizmeti veren Institute of Groundsmanship tarafından organize edilen bir eğitime gönderdik.
Dalımızın en kıymetli aktörlerinden olan geleceğin jokeylerini 2 yıllık tam vakitli bir program dahilinde Veliefendi Hipodromu’nda bulunan Apranti Eğitim Merkezi’nde yetiştiriyoruz.
Bunun yanı sıra kesimimizde bir birinci olarak, Karacabey’de kurmakta olduğumuz merkezde geleceğin çalıştırıcı seyislerini de yetiştirmeye başlayacağız. Bu merkezde Türkiye’de yeni olan “Çalıştırıcı Seyis Sistemi”nin temellerini atarken, birebir vakitte yeni nalbantlara da eğitim vermeyi planlıyoruz.
İngiltere Yarışçılık Okulu (British Racing School) ile merkezde istihdam edilecek olan eğitmenlerin eğitilmesi ve programın oluşturulması için bir işbirliği protokolü imzaladık.
ATÇININ, YARIŞSEVERİN YANINDAYIZ
BH: Koronavirüs pandemisinin tesirleri neler oldu?
SA: Pandemi esnasında birinci günden itibaren azami itinayla ve disiplinle uyguladığımız tüm gerekli tedbirlerin yanı sıra, bölümümüzün tüm mensuplarına finansal manada yardımcı olmak ve desteklemek ismine mümkün olduğunca çok adım attık.
Pandeminin birinci aylarında, Türkiye’de at yarışlarına 20 Mart ve 10 Haziran tarihleri ortasında 82 gün boyunca orta verildi. Sonuç olarak, kesim mensupları ana gelir kaynakları olan yarış ikramiyelerinden yoksun kalmış oldu. Bu yüzden yarışlar 10 Haziran’da başladığında pandeminin negatif tesirlerini, yarışsız geçen 82 günün kaybını telafi ederek engellemek için hiç vakit kaybetmeden yarış sayılarını artırdık ve yarış ikramiyeleri ile at sahibi primine %5 oranında artırım yaptık.
1 Kasım tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yarış ikramiyelerine %20 oranında ikinci bir artırım daha yaptık. 2020 yılı başında dağıtılacak ikramiye ölçüsünün 710 Milyon TL olması planlanıyordu lakin pandemiye karşın yıl sonuna kadar 738 Milyon TL fiyatında ikramiye dağıtmayı başarmış olduk.
Tabi ki, Türkiye Jokey Kulübü’nün dolaylı finansal dayanakları de oldu. Hipodromlarımızda bulunan ahırlardan kira alınmadı, at sahiplerinin borçları 6 ay mühletle ertelendi ve tesislerimizdeki aygır, kısrak ve tayların aylık bakım fiyatlarına artırım yapılmadı.
Ayrıyeten Tarım ve Orman Bakanlığımızdan at sahipleri, antrenörler ve binicilere ek yardımda bulunulması konusunda dayanaklarını rica ettik. Ortak uğraşlarımız sonucunda 20 Milyon TL fiyatında nakit takviyesi at yarışçılığı kesiminin bu değerli mensuplarına direkt dağıtılmış oldu.
Ayrıyeten, yarışlara orta verilen güçlü devirde kendilerine dayanak olmak maksadıyla 3.000 ganyan bayimizin 100 gr olan altın teminatlarının yarısını kendilerine iade ettik. Bayilerimizin %1.1 oranındaki ödeme primini, %36’lık bir artışla %1.5’e çıkartarak toplam 9 milyon TL civarında ek kaynak sağladık.
PROJELERİMİZİ HAYATA GEÇİRİYORUZ
BH: Türk yarışçılığı ve yetiştiriciliğinin mevcut durumunu ve büyüme potansiyelini nasıl tanımlarsınız?
SA: Türkiye, at yarışçılığı ve yetiştiriciliği yapılan ülkeler ortasında egzersizdeki 7.000 etkin atı ve yıllık yaklaşık 1 Milyar Euro cirosuyla dünyada birinci 10, Avrupa’da ise birinci 5 ülke ortasında yer almaktadır. Her daim daha da gelişmek üzere çalışıyoruz. Türkiye’nin atçılıkta hala büyüyerek gerçekleştireceği büyük bir potansiyeli olduğuna inanıyoruz. Bu büyüme ve gelişimi sağlamak için şartlar elverdikçe bahsettiğimiz tüm projeleri birer birer hayata geçirmeye çalışıyoruz.
Türkiye için bir başka birinci de, Karacabey Pansiyon Hara’nın içinde kurulan 744 box kapasiteli, at kliniği ve biri kum başkası de silika kumlu yarı sentetik olmak üzere 2 farklı pisti bulunan bir antrenman merkezi.
Merkezde her at sahibinin kendine ilişkin özel alanları olacak ve yeni kurulan bu antrenman merkezi sisteminin başta 2 yaşlı tayların antrenmanı olmak üzere, yarışçılık kesimimiz üzerinde büyük ve müspet bir tesirinin olacağına inanıyoruz.
Milliyet
