CHP’nin çalışmasında; tutuklama süresinin asliye cezalık suçlarda 4 ay ile diğer tüm durumlarda ise en çok 6 ay ile sonlandırılması öngörüldü. CHP’nin hazırladığı raporda, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) önüne gelen davaların neredeyse yarısının adil yargılanma hakkı ihlalinden kaynaklandığına dikkat çekilerek, şöyle denildi: “AİHM tarafından yayımlanan istatistikler incelendiğinde 1959-2020 ortasında 5 bin 276 defa adil yargılanma hakkı ihlaline karar verildiği görülmektedir. İstatistiklerde Türkiye karnesine bakıldığında, 2020’de adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilen dava sayısı 21 olarak gerçekleşmiş ve 61 yıllık periyotta ise bu sayı 953 olmuştur. AİHM yalnızca son 4 aylık müddette Türkiye’nin 2 defa adil yargılanma hakkını ihlal ettiği sonucuna varmıştır.”
Yol haritası
Merkez Yürütme Kurulu’na (MYK) da sunulan raporda, “güçlendirilmiş parlamenter sistemle üniversal hukuk unsurlarına dayalı bir hukuk devleti anlayışının ve yargı bağımsızlığının bütün koşullarıyla sağlanmasının gaye olduğu” vurgulandı. Bu çerçevede CHP’nin atacağı adımlar raporda şöyle sıralandı:
TEMEL ÖNCELİK: Hukuk ve yargı sistemi, hukukun üstünlüğü ve yargının bağımsızlığı kuralları çerçevesinde tekrar yapılandırılacaktır. Başta milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması olmak üzere Anayasamızın çağdaş hukuk devletlerindeki temel anlayışla bağdaşmayan hükümlerinin değişmesi temel önceliğimizdir.
HSK’YA YENİ DİZAYN: Adalet bakanının Hâkimler ve Savcılar Heyeti (HSK) Başkanlığı’ndan, bakanlık müsteşarının da bu heyetin üyeliğinden çıkarılması sağlanacaktır. Konsey üyelerinin yargı organları tarafından seçilmeleri temin edilecektir. Hâkim ve cumhuriyet savcıları hakkında soruşturma başlatma yetkisi Adalet Bakanlığı’ndan alınarak HSK’ya verilmesi için gerekli anayasa değişikliği yapılacaktır. HSK, İsimli Yargı Kurumu ve İdari Yargı Kurumu olmak üzere iki alt konseyden oluşacak ve bu iki konseyin birleşmesinden de Hâkimler ve Savcılar Konseyi meydana gelecektir.
YARGI ETİĞİ KANUNU: Yargı mensuplarının tamamını kapsayan bir Yargı Etiği Kanunu çıkarılacaktır.
TUTUKLULUK MÜHLETLERİ SONLANDIRILACAK: Gerekli değişiklik yapılarak tutuklama süresi asliye cezalık suçlarda 4 ay ile diğer tüm durumlarda ise en çok 6 ay ile sonlandırılacaktır. Bu süre zarfında kuşkulu hakkında kamu davası açılmaz ise, kuşkulu salıverilecektir.
‘Zaman aşımı olmayacak’
VAKİT AŞIMI: Kamu gücünü haksızca kullananların, kamu kaynaklarından kendisi ve yakınları için zenginleşme amaçlı faydalananların, yolsuzluk yapanların bu uygulamaları ile halkı kandırarak sistematik soygun yapanların, zincirleme şekilde dolandırıcılık ve sahtecilik suçunu işleyenlerin, bu suçlardaki vakit aşımı kaldırılacaktır.
KEYFİ GÖZALTINA SON: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olarak keyfi gözaltına almaları önleyecek yasal düzenlemeler yapılacak, tutuklamaların da yalnızca maddelerin mecburî kıldığı hallerle sınırlanması sağlanacaktır.
CHP’den vekillere ‘afiş’ talimatı
CHP, milletvekillerinden ‘İkinci Yüzyıla Davet Beyannamesi’ afişinin TBMM’deki odalara asılmasını istedi. CHP’li vekillerin Meclis’teki odalarına ve oda kapılarına astıkları afişte yer alan 13 husus şöyle:
Yeni bir anayasa ile güçlendirilmiş demokratik parlamenter sisteme geçilecektir.
Türkiye’nin toplumsal barışı ve huzuru sağlanacaktır.
Devlet idaresinde ve toplumsal tertipte liyakat sistemi hâkim kılınacaktır.
Seçim Yasası değişecek, milletin vekilini millet seçecektir.
Siyasi Ahlak Yasası çıkarılacaktır.
Kamu İhale Kanunu, rekabet ve şeffaflığı sağlayacak halde tekrar düzenlenecektir.
Sayıştay gerçek fonksiyonuna kavuşturulacak, Ulusal Vergi Kurulu ve TBMM’de Kesin Hesap Komitesi kurulacaktır.
Güçlü bir Stratejik Planlama Teşkilatı kurulacaktır.
Eğitim sistemi, tüm bileşenlerinin ortak gayretiyle yine yapılandırılacaktır.
Gelecek kuşakların ‘Ekosistem Hakkı’ korunacaktır.
Güçlü toplumsal devletin birinci adımı olarak Aile Dayanakları Sigortası Kurumu kurulacaktır.
Yeni bir merkez-yerel istikrarı kurulacaktır.
Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı kurulacaktır.
Milliyet
