MEHTAP GÖKDEMİR Ankara – CHP’nin “güçlendirilmiş parlamenter sistem” komitesinde yer alan İstanbul Milletvekili Yunus Emre, “Bir orkestrasyon muhtaçlığı var. Bir orkestra şefine muhtaçlık var. Halkın takviyesini toparlayan geniş ittifaklarla büyük bir siyasi dayanak yaratmak lazım. Bizim Genel Liderimizin cumhurbaşkanı adayı olması öteki genel liderlerin art planda olması manasına gelmiyor. Onlar da Türkiye’nin idaresinde en aktif halde bu uzlaşmanın oluşmasında ve işlemesinde orta yerde bulunacaklar” dedi.
Emre, Parti Meclisi toplantısında “güçlendirilmiş parlamenter sistem” konusunun ele alınacağını, hazırlanan metnin görüşüleceğini belirterek, “Bu bir Parti Meclisi kararı olacak” dedi. TBMM’deki makamında CHP’nin yaptığı hazırlığa ait sorularımızı yanıtlayan Emre, özetle şunları söyledi:
YURTTAŞA YASA HAKKI: Bizim paketimizde birtakım yeni teklifler, toplumun ilgisini çekecek şeyler var; yurttaş teşebbüsleri, yurttaşların yasa teklifinde bulunması üzere. Yapan güvensizlik oyu üzere. Aşikâr sayıda insan bir ortaya gelip bir yasa teklifi oluşturabilecek.
ŞAPKADAN TAVŞAN ÇIKARMAYACAĞIZ: Yapacağımız şey, şapkadan tavşan çıkartma olayı değil. Zira esasen Türkiye’nin gereksiniminin ne olduğu ile ilgili bir genel uzlaşma var. Meclis’ten çıkan, Meclis’e karşı sorumluluğu olan bir hükümet. Meclis’te kesin hesap komitesi kuracağız, diyoruz. Onun başına muhalefetten birisi gelecek diyoruz. Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nu ikiye ayıralım. Savcılığın yerini hukuk sisteminde değiştirelim, savunmayı daha öne çıkaralım diyoruz.
SENATO TARTIŞILIYOR: Tartışılan kimi hususlar var, mesela senato konusu çok tartışılıyor. Kanun imalini fabrikasyondan çok daha uzmanlığa dayalı yapmak için bir senato olsa iyi mi olur, tartışılıyor.
HÜKÜMETİ DÜŞÜRMEK GÜÇ OLACAK: O denli uygulamalar yapalım ki parlamenter sistemi rasyonelleştirmek ismine hükümet kurmayı kolaylaştıralım, bozmayı zorlaştıralım. ‘Yapıcı güvensizlik oyu’ diye bir şey getireceğiz. Ne demek bu? Sen mevcut hükümeti bozuyorsan şayet, onun yerine nasıl bir kompozisyonla, ne hükümeti kurduğunu da göstermen lazım. Bunu gösteriyorsan, bozabilirsin, bunu gösteremiyorsan, hükümeti bozamazsın üzere bir kural getiriyoruz.
YÜZDE 10 BARAJ SEYŞELLER’DE VAR: Parlamenter sistem olan ülkelerde baraj var fakat hiçbir yerde yüzde 10 baraj yok. Bir; Seyşeller de, bir Türkiye’de var. Bunu partiler ortasında tartışmak lazım. Makul bir baraj yüzde 3 üzere bir şey tahminen olabilir.
YURT DIŞI SEÇİM ETRAFI: Meclis’teki temsili daha güçlü nasıl yapabiliriz? Mesela bir vakitler Türkiye Milletvekilliği önerisi vardı Anayasa Mahkemesi onu bozmuştu. Biz, yurt dışındaki yurttaşlarımız için yurt dışı seçim etrafı getireceğiz diyoruz. Yurt dışındaki beşerler oy kullanıyorlar lakin temsilcisi yok. Türkiye’de temsil olayını daha renkli, daha güçlü kılacak düzenlemelere gereksinim var.
TÜRKİYE’YE MECNUN GÖMLEĞİ GİYDİRDİ: Biz tabi Erdoğan ile oturup, bu kademede bir anayasa yapmak üzere bir anlayışımız yok. Zira esasen Türkiye’deki sorunu yaratan Erdoğan, yani kendi şahsi projem, şahsî projem diye söylediği… Bir terzi dikim sistemi, bir mecnun gömleğini Türkiye’ye giydirdi.
‘Orkestra şefine muhtaçlığımız var’
Aradığımız şu; değişimi kim yapabilir? Devleti çok iyi tanıması, bilmesi lazım. Bir orkestrasyon muhtaçlığı var. Bir orkestra şefine muhtaçlık var. Orada da bulunan kişinin, ihtiraslarından arınmış, nefsini, kendi partisini falan değil, Türkiye’yi düşünen bir pozisyonda bulunması gerekiyor.
Halkın dayanağını toparlayan geniş ittifaklarla büyük bir siyasi dayanak yaratmak lazım. Bizim Genel Liderimizin cumhurbaşkanı adayı olması öbür genel liderlerin art planda olması manasına gelmiyor. Onlar da Türkiye’nin idaresinde en aktif formda bu uzlaşmanın oluşmasında ve işlemesinde orta yerde bulunacaklar. Halkın farklı görüşlerinin Türkiye’nin çoğulculuğunun idareye yansıtılmasının bir garantisi bizim Genel Liderimizin bu uzlaşmacı, kucaklayıcı, kişiliği, performansı ve şimdiye kadar inşa ettiği bu doğrultu.
Adım adım yol haritası
Anayasa yapmak çok geniş bir uzlaşmayla olmalı. Toplumun bir kesitinin dışlanmasıyla anayasa yapılmaz. Fakat ‘Anayasa Mahkemesi’ni kapatacağım ben’ diyen birileri ile anayasayı nasıl yapabilirsiniz ki? Bizim yol haritamız net. Yapılacak seçimlere kadar muhalefet partileri ortasında anayasa ve parlamenter sistem üzerine oydaşmayı derinleştirmek, etkileşimi arttırmak, seçimlerde cumhurbaşkanlığını kazanmak, Meclis’teki çoğunluğu kazanmak ve gerisinden bütün partilerin eşit formda temsil edildiği bir uzlaşma komitesi yoluyla anayasa yapmak.
Milliyet
