AK Parti kurmaylarının “reformların sonuncu hedefi” ve “bir ideal” olarak nitelediği “yeni anayasa” gayesinin, “başkanlık sistemi ve üniter yapıyı koruma” anlayışında bir değişiklik içermeyeceği kaydedildi. Uzlaşma tabanının sağlanması halinde cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçim sisteminde bir dizi teknik düzenleme yapılabileceği söz edilirken, AK Parti’nin ittifak ortağı MHP ve akabinde muhalefet partileriyle yapacağı görüşmeler sonrası Meclis’te yine bir uzlaşma komitesi kurulabileceği belirtildi.
Yeni anayasa yazımı konusundaki çalışmalar pek çok defa gündeme gelmesine karşın, birinci somut adım 2010 referandumu ve 2011 genel seçimlerinin çabucak akabinde Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun kurulmasıyla atılmıştı. İktidar ve muhalefet partileri, o periyot birçok hususun üzerinde uzlaşmaya varsa da “başkanlık” sistemi ve “otoriterleşme” tartışmaları üzerinden yaşanan ayrılık, Kasım 2013’te komitenin dağılmasıyla sonuçlanmıştı. 15 Temmuz darbe teşebbüsü sonrasında AK Parti ve MHP’nin ortak hazırladıkları “başkanlık sistemi”ni de içeren 18 unsurluk anayasa değişiklik teklifi Ocak 2017’de Meclis’ten o dönemki “referandum” sonu olan 330’u geçerek 339 oyla kabul edilmişti. Düzenleme 16 Nisan 2017’de yapılan referandumda yüzde 51,41 “evet” oyuyla yürürlüğe girmişti.
En çok değişiklik AK Parti devrinde oldu
12 Eylül 1980 askeri darbesinin akabinde 1982 yılında yürürlüğe giren Anayasa, Türkiye’deki son “yeni anayasa” oldu. Bu tarihten sonra i 11’i AK Parti iktidarları devrinde olmak üzere 18 kere Anayasa hususlarında değişikliğe gidildi. 39 yılda 105 unsurda yapılan 160 düzenlemeyle Anayasa’nın yarısından fazlası değişti. Değişen 105 Anayasa unsurunun 73’ü; 160 düzenlemenin ise 100’ü AK Parti iktidarları devrinde gerçekleştirildi.
En az 400 milletvekilinin oyu gerekli
Yeni sistemle birlikte bir anayasa değişikliğinin Meclis’te kabul edilebilmesi için en az 400 milletvekilinin oyu gerekiyor; 360 vekilin oyunun alınması halinde ise değişiklik referanduma götürülebiliyor. Şu anki Meclis’te Cumhur İttifakı’nın toplam 337 vekili bulunuyor. Cumhur İttifakı’nın CHP dışındaki muhalefet partilerinden HDP ya da YETERLİ Parti ile mutabakatı halinde değişiklik teklifi referanduma götürülebiliyor.
Milliyet
