Ceviz gereksiniminin yüzde 70’inden fazlasını ithal eden Türkiye, 2012’den bu yana yürüttüğü ‘ceviz aksiyon planı’nın meyvelerini almaya başladı. Bozuk orman sahalarının gelir getirici eserler sayesinde üretime kazandırılması kapsamında başta ceviz ve badem üretimine yük verilerek çeşitli kesimlere binlerce ağaç dikimi yapılmıştı. Genç ceviz ağaçlarının bir kısmı artık eser vermeye başladı. Bu sayede gelecek 3 yıl akabinde üretim ve ithalat orantısının yüzde 50-50 olması bekleniyor. Üreticiler, bu orantının uzun devrandır beklenen bir ivme olacağına vurgu yaparken, kademeli artışın devam etmesini bekliyor. Endüstriciler ise bu ‘fifty fifty’ orantının bile Türkiye’ye getirilerinin çok fazla olacağını vurguluyor.
Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Lideri Hüsamettin Karaman, cevizde yerli üretim konusunda olumlu gelişmeler yaşandığını belirtirken, gelecek yıllara ait de umutlarının yeşerdiğini söyledi. Bozuk orman yeri ya da atıl durumdaki tarıma elverişli kaynak yerlerinin ‘gerçek’ üreticilere verilerek, daha bilinçli bir üretimin sürdürülebilir olacağını vurgulayan Karaman, “Ceviz üzere eserlerdeki getiriyi gören ve asıl işi üretim olmayan her meslekten insan da ceviz ekimi yapıyor. Yanlış yere yanlış ağaç, ya da bilinçsiz bakım verimi düşürüyor” diye konuştu.
‘40 TL olur’
Ceviz fidanı dikimlerinin yapıldığı ve verim alınmaya başlandığı taraflardan biri de Kırşehir Kaman ortamı. Hem ceviz üretiminin yaygınlaştığını, hem de kesime has bir kalite oluştuğunu vurgulayan Kırşehir Kaman Ziraat Odası Yöneticisi Yavuz Gökalp, bahçelerin giderek büyüdüğünü söyledi. Gökalp, “Kaman’da 28-30 bin dönüm bahçelerimiz. Hasat ekim ayında olacak. Verimin bu yıl da artacağını görebiliyoruz. Geçen yıl 35 liraya kadar kabuklu ceviz satışı oldu. Bu yıl fiyatın kalitesine nazaran 40-45 lira olmasını bekliyoruz” dedi.
‘Her yıl artırıyoruz’
Cevizde meşhur yerlerden biri de Bursa. Bursa İnegöl Ziraat Odası Yöneticisi Sezayi Çelik, kıymetli orman yerleri ve kaynak yerleri olan yerde; bu yerlerin giderek üreticiye kazandırıldığını söyledi. Bu toprakların daha fazla değerlendirilmesini de beklediklerini tabir eden Çelik, “Ceviz, her vakit zakandırır. Devletimize, çiftçiye yararlı bir eser. Bizdeki ceviz bahçeleri genç bahçeler. İnegöl’de 20 bin dönüm dekar sahada ceviz var. Yıldan yıla üzerine ekleyerek, artırıyoruz” diye konuştu.
Yüzde 65’ini devlet ödüyor
Dünyanın en çok ceviz üreten devletleri sırasıyla; Çin, Amerika, İran ve Türkiye. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de hususla ilgili sık sık görüşlerini tabir ediyor. Bakan Pakdemirli, yakın devirde yaptığı açıklamada, “Orman Umum Müdüriyeti bozuk orman ortamlarını ceviz ve badem dikimi için tahsis ediyor. Yüzde 65’ini biz ödüyoruz. 100 ağaçlık bölgesi çapalıyorsun, 65 ağaçlık mekanın masraflarını ben veriyorum. 5. yıl eser almaya başlıyorsun. 7. yıldan itibaren sistem kendini ödüyor…” demişti.
‘Döviz içeride kalır’
TÜKSİAD Idare Konseyi Üyesi İsmail Danacı, geçen yıl cevizde çok iyi randıman alındığını kaydederken, her geçen yıl meyve veren ağaçların sisteme dahil olmasıyla gereksinimin daha yüksek bir orantısının yerli üretimle karşılanabileceğini lisana getirdi. Danacı, “Üreticiye yapılan destek dövizin içeride kalmasını; hem cevizde yeterliliği, hem de iktisada katkıyı sağlıyor. Biz inanıyoruz ki, 3 yılın akabinde üretim orantısı yüzde 50’ye çıkacaktır” dedi.
Milliyet
