Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde, Genel Sekreter Antonio Gutterres’in davetiyle 4 yıl ortadan sonra Kıbrıs’ta sorunun tahlili için gayriresmi 5+BM görüşmesi öncesi, Kıbrıs’ta bir ortaya gelen taraflar hangi eksende hareket edeceklerini ve kırmızı çizgilerini belirledi. Türkiye, İngiltere ve Yunanistan’dan üst seviye ziyaretlerden sonra önümüzdeki hafta da görüşmeye gözlemci olarak katılacak AB’nin Dış Alakalar ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Ada’ya giderek taraflarla görüşecek.
Bir aydan az vakit kalan görüşmede Türkiye’nin yarım asırdır üzerine görüşülen “federasyon” modeli yerine, “eşit haklara sahip iki hâkim devlet” modeli de birinci kere masada yer alacak. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Ada’da 1-2 Şubat’ta gerçekleştirdiği temaslarında KKTC’nin tezlerinin yanı sıra kırmızı çizgileri de belirlendi. KKTC, mart ayındaki görüşmede, yarım asırdır müzakareleri süren ve bir sonuca ulaşılamayan federasyon modeli yerine, “eşit haklara sahip iki hâkim devlet” modelini masaya getirecek. Bu model, garantör ülkelerden yalnızca Türkiye’den açık dayanak görse de İngiltere’nin kapalı kapılar gerisinde bu modele dayanak verdiği ve “çözümü kolaylaştıran bir model” olarak gördüğü söz ediliyor.
8 unsurluk İngiliz planı
Çavuşoğlu’nun akabinde 4 Şubat’ta Ada’ya giden İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab’ın ziyareti, “nabız yoklama” olarak değerlendirildi. Ada’da her iki taraf ile de temaslarda bulunan Raab’ın, taraflara çantasında getirdiği sekiz unsurluk yeni İngiliz planını sunduğu sav ediliyor. Rum Politis Gazetesi’nin haberine nazaran, plan, “iki hâkim toplum federasyonunun oluşturulması, Kıbrıs Türkü için azınlık statüsü ve muahede imzalandığı tarihten itibaren Türk askerinin birçoklarının bölgeden çekilmesi” gerektiğini içeriyor.
GKRY ‘federasyon’ istiyor
Bu plana Kıbrıs Türk tarafının, sert reaksiyon göstererek kabul edilmez bir plan olduğunu tabir ettiği belirtildi. Planda, garantör ülkeler ortasında yalnızca Türkiye’nin haklarından vazgeçeceği üzerinde durularak, İngiltere ve Yunanistan’a dair rastgele bir tabirin yer almaması da dikkat çekiyor. Öbür yandan, 8 Şubat’ta GKRY’ye giden Yunanistan Başbakanı Kriyakos Miçotakis de Rum tezine dayanak vererek kırmızı çizgisini ortaya koydu ve yalnızca “federasyon” dedi. Bu teze 19 Şubat’ta Ada’yı ziyaret edecek olan AB Dış Bağlar ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Türk tezini dinlemeden dayanak verdi.
Türkiye’den yeni işbirlikleri
Türkiye’den Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun ile Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç ve Türkiye Belediyeler Birliği Lideri Fatma Şahin dün KKTC’ye giderek, birçok alanda yeni iş birliklerini görüştü. Bugün de devam edecek temaslarda, Türkiye ile KKTC ortasındaki Mali İşbirliği Protokolü’nün görüşmeleri de yapılacak. Başka yandan Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve KKTC Başbakanlığı Ortasında e-Devlet hizmetlerine ait mutabakat zaptıyla Karayolları Genel Müdürlüğü ile KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı ortasında karayolları yatırımlarının gerçekleştirilmesine ait uygulama protokolünün imzaları atılacak.
Milliyet