TBMM Lideri Mustafa Şentop’un himayesinde Ankara Üniversitesi tarafından Meclis’te düzenlenen “Doğu Akdeniz Meselelerine Tüzel Ve Siyasi Yaklaşım ve TBMM’nin Tahlildeki Mümkün Rolü” başlıklı sempozyumun sonuç bildirgesi yayımlandı.
Ünlü Türk denizcisi ve devlet adamı Barbaros Hayrettin Paşa’nın “Denizlere hakim olan cihana hakim olur.” kelamının hala bedelini koruduğu hatırlatılan bildirgede, Türkiye’nin denizci devlet anlayışıyla 2011’de oluşturduğu siyasetle Doğu Akdeniz merkezli bilimsel, teknolojik, askeri, siyasi ve hukuksal seferberlik başlattığı belirtildi.
Türkiye’nin deniz alanları konusunda başlattığı seferberliğin yansımasının, “Mavi Vatan” doktrini olduğuna dikkat çekilen bildirgede, bu minvalde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yayınladığı bir bildirisinde “Mavi Vatanı savunmanın ne kadar değerli olduğunun şuuruyla denizlerimizdeki hak ve menfaatlerimizi muhafazaya güçlü bir irade ve sarsılmaz bir inançla devam etmekteyiz.” diyerek bu doktrine açıkça vurgu yaptığı hatırlatıldı.
Türkiye’nin, memleketler arası hukuk müsaade ettiği ölçüde devlet olarak üzerinde hükümran yetkiler kullanabileceği tüm dünya denizlerinin, Mavi Vatan’ı oluşturduğu belirtilen bildirgede, bu deniz alanları içinde başta Doğu Akdeniz olmak üzere Türkiye’nin kıyısı bulunduğu denizlerin yer aldığı tabir edildi.
Türkiye’nin tüm bu deniz alanlarındaki hükümran yetkisinin kapsamı üzerinde faaliyet yürütülen deniz alanının, mahiyetine bağlı olarak değişkenlik gösterdiği lisana getirilen bildirgede “Mavi Vatan, kara ülkesinde olduğu üzere tekli bir coğrafik yapı içinde şekillenmediğinden kullanılabilecek yetkinin kapsamı da deniz alanı çeşidine bağlıdır hatta Türk bayraklı gemiler dahi dünyanın neresinde bulunursa bulunsunlar üzerlerinde hâkim yetki kullanımının müsaade olunduğu araçlar olarak Mavi Vatan kapsamındadır.” denildi.
“Türk deniz mevzuatı denizci politikayı desteklemekte yetersiz”
Dünya’da hangi isimle anılırsa anılsın denizlerin birbirine irtibatı hasebiyle tek bir denize beden verdiği anlayışıyla deniz hukukunun da tek ve yeknesak olması gerektiğine işaret edilen bildirgede, deniz hukuku alanında 168 ülkenin taraf olmasıyla dünyada kabul gören bir kaynağın, 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Kontratı olmasına karşın Türkiye’nin haklı münasebetlerle bu kontrata taraf olmaktan kaçındığı vurgulandı. Bu yüzden Türkiye’nin deniz egemenlik alanları üzerinde ve ötesindeki deniz yetki alanlarındaki ekonomik yetkilerinin belirlenmesi ile bu yetkilerini destek altına alan hukukunun oluşturulmasının zaruret arz ettiği söz edilen bildirgede, günümüze kadar 1982 tarihli Karasuları Kanunu dışında Türkiye’nin deniz alanları üzerindeki yetkisini ilgilendiren bir düzenleme çıkartılamadığı, Türk deniz mevzuatının, 2011’den bugüne geliştirilen denizci politikayı desteklemekte yetersiz kaldığı belirtildi. Bu yetersizliğin, Türkiye’nin Ege Denizi’nde ve en değerlisi Doğu Akdeniz’de yürüttüğü siyasi, askeri ve teknik operasyonların milletlerarası açıdan sorgulanmasına taban hazırladığına işaret edilen bildirgede, şunlar kaydedildi:
“Türkiye’nin denizlerde hâkim yetkilere sahip olması, bu yetkileri hukuka uygun bir biçimde kullanabilmesi, probleme ait kâfi ve güçlü hukuksal enstrümanlarla mümkündür. Deniz yetki alanları ile bu alanlarda kullanılacak hükümran yetkileri açıkça tanımlayan ve bu yetkilerin kullanılmasına ait asılları düzenleyen müstakil bir kanun, bu enstrümanların başında yer almaktadır. Bu maksatla Türkiye’nin deniz yetki alanlarındaki kaynakların araştırılması, işletilmesi ve korunmasına ait gerçekleştirdiği faaliyetlerine türel taban oluşturulması bakımından bir Deniz Yetki Alanları Kanunu’na acil gereksinim vardır. Bu gereksinimin da yasama erkini uhdesinde taşıyan Gazi Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından giderileceği kuşkusuzdur.”
Milliyet
