İzmir’in hangi lezzetleri tescilli ve tescil bekliyor? İşte peynirden kavuna uzanan ‘tescil’ kuyruğu

Yöresel lezzetleri ve 8 bin 500 yıllık tarihiyle varlıklı bir kültüre sahip İzmir’de, yere mahsus eserlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılması hedefiyle “tescil” sırasına girildi. Şimdiye kadar boyoz, şambali, lokma, kumru ve enginar üzere yekun 18 eserin tescillendiği İzmir’de, tam 17 eser için de Türkiye Patent ve Marka Kurumuna müracaat yapılarak beklenmeye başlandı.

İzmir Iktisat Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Dr. Talim Üyesi Derya Nizam, “İzmir Tulum Peyniri, Çeşme Kavunu, Kemalpaşa Kirazı ve Yarımada Hurma Zeytini üzere yöresel birçok lezzet, tescil almayı bekliyor. Bu çalışmalar, İzmir’in lokal kalkınma süreçleri açısından da büyük değer taşıyor” dedi.

Türkiye genelindeki yöresel lezzetlerin ortaya çıkarılması ismine girişimler geliştiren, “Coğrafi işaret ve kooperatifleşme” bahisli sosyolojik çalışmalara imza atan İzmir Iktisat Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Dr. Tedrisat Üyesi Derya Nizam, Türkiye umumunda coğrafi işaretli eser sayının 475 olduğunu belirtti

Bu süreçte kooperatifleşmenin ehemmiyetine dikkat çeken Dr. Nizam, “Türkiye’de üretici kooperatifleri tarafından tescil edilen coğrafi işaretlerin nispeti yalnızca yüzde 2. Avrupa’da coğrafi işaretler üretici kooperatifleri tarafından tescillenir. Avrupa’ya kıyasla bu rakam epeyce düşük. Hem üreticilerin desteklenmesi hem de yöresel eserlerin korunması ve tanınması ismine kooperatifleşme artmalı” diye konuştu.

İzmir’in coğrafi işaret açısından hayli güçlü olduğunu belirten Dr. Derya Nizam, şöyle devam etti: “İzmir plaj turizmi açısından tanınan bir destinasyon gelgelelim İzmir’in kırsal turizm, ekolojik turizm ve gastroturizm üzere mahallî ekonomiyi daha çok canlandıran turizm potansiyeli maatteessüf aktif kullanılmıyor.”

“Bu açıdan coğrafi işaret çalışmaları büyük kıymet taşıyor. İzmir’de, tescil sırası bekleyen eserlere önümüzdeki süreçte yenileri de eklenebilir. Örneğin, Kemalpaşa Kirazı birçok kişi tarafından bilinen, yaz aylarının vazgeçilmezi olan bir lezzet.”

“Diğer taraftan Topan Karakılçık Buğdayı üzere geçmişte yok olsa da son yıllarda artan talep nedeniyle ekim meydanı giderek artan ziraî eserler var. İzmir’in bütünlüklü bir coğrafi işaret stratejisini geliştirmek gerekiyor. Yöresel eserleri koruyarak ve tanıtarak İzmir’in mahallî kalkınmasına ek sağlayabiliriz.”

Tescil bekleyenler

Bergama Kağıdı (Parşömen), Bergama Tulum Peyniri, Bornova Kınalı Bamyası, Bornova Misketi Üzümü, Çavuşdağı Kuru Fasulyesi, Çeşme Kavunu, Efes Selçuk Osmancık Üzümü, Gümüldür Mandalinası, İzmir Tulum Peyniri, Karaburun Nergisi, Kemalpaşa Kirazı, Ödemiş Çekişte Zeytinyağı, Ödemiş Köftesi, Tire Beledi Dokuması, Tire Şiş Köfte, Türk Kahvesi, Yarımada Hurma Zeytini.

Tescil meydanlar

Bergama El Halısı, Bergama Graniti, Bergama Kozak Çam Fıstığı, Bozdağ Kestane Şekeri, Ege İnciri, Ege Pamuğu, Ege Sultani Üzümü, Görece Nazar Boncuğu, Güney Ege Zeytinyağları, İzmir Boyozu, İzmir Kumrusu, İzmir Lokması, İzmir Şambalisi, Kavacık Üzümü, Kuzey Ege Zeytinyağları, Ödemiş Patatesi, Seferihisar Mandalinası, Urla Sakız Enginarı.