Taban fiyattaki artışla birlikte salgın devrinde patronlara ve çalışanlara ödenen kısa çalışma ödeneği ve nakdi fiyat dayanağı de zamlandı. Hangi ödemeler, ne kadar arttı ve bu ödemelerden kimler, nasıl yararlanacak hepsine değineyim.
Hürriyet’ten Noyan Doğan’ın yazısı:
65 yaş aylığı memur maaş katsayısındaki artışa nazaran her yıl ocak ve temmuz ayında yine belirleniyor. 65 yaşını doldurmuş, hiçbir toplumsal garantisi, rastgele bir geliri olmayan şahıslara devlet maaş ödüyor.
Emekli maaşı olanlar, nafaka alanlar, dul ve yetim aylığı alanlar, toplumsal hizmetlerden harçlık ödeneği alanlar, muhtaçlık hududunun üzerinde geliri olanlar yaşlılık aylığından yararlanamıyor.
Maaş alabilmek için de kişinin kendisinin ve eşinin kişi başına düşen ortalama aylık gelirinin minimum fiyatın aylık net meblağının üçte birinden az olması gerekiyor.
Buna nazaran aylık geliri 941 liranın altında olanlar 65 yaş aylığı alabilecek. Bu yılın ocak ayında ise 65 yaş aylıkları yüzde 7.33 zamlanarak, 763.6 lira oldu.
ENGELLİ MAAŞI 19 BİN 884 LİRA
2021’de engelli maaşları da arttı. Engelli yardımından yararlanmak için 18 yaşında büyük, 65 yaşından küçük olmak, toplumsal güvenlik kurumuna bağlı olmamak ve hiçbir gelire sahip olmamak gerekiyor.
Ocak ayından itibaren yüzde 40-69 ortası engelli olanlara ödenen aylık maaş 609 liraya, yüzde 70 ve üzeri engelli olanlara ödenen maaş 914 liraya yükseldi.
18 yaş altı engelli yakını olanlara ödenen maaş da 609 liraya çıktı. En az yüzde 50 engelli ve ağır engelli olanlara ödenen konutta bakım yardımı da zamlanarak, aylık 1.657 lira, yıllık 19 bin 884 lira oldu.
KIDEM TAZMİNATI DEĞİŞTİ
Yeni senede kıdem tazminatı da değişti ve tazminat tavanı arttı. Kıdem tazminatı, aylık brüt maaş, ikramiye, prim, yol ve yakacak yardımı üzere çalışanın haklarından oluşan giydirilmiş fiyat üzerinden hesaplanıyor.
Her bir yıl için aylık brüt fiyat üzerinden tazminat hesaplanıp, çalışana tazminat olarak ödeniyor. Bir yıldan artan çalışma müddeti için de tıpkı hesap yapılıyor.
Lakin kıdem tazminatının bir üst sonu var; 2021 yılının ocak-haziran periyodu için tazminat tavanı 7.638.96 olarak belirlendi. Çalışan ne kadar yüksek maaş alırsa alsın patron, bu sayının üzerinde tazminat ödemez. Örneğin, minimum fiyatlı biri, birebir işyerinde 10 yıldır çalışıyorsa alacağı tazminat fiyatı 35.775 lira.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Minimum fiyat artırımı ile birlikte salgın nedeniyle patronlara ve çalışanlara ödenen hem kısa çalışma ödeneği hem de fiyatsız müsaade dayanağı de yüzde 21.56 arttı.
Kısa çalışma ödeneği meblağı, sigortalının son 12 aylık prime temel yararları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt yararının yüzde 60’ı olarak belirleniyor.
Bu formda hesaplanan kısa çalışma ödeneği meblağı, aylık taban fiyatın brüt fiyatının yüzde 150’sini geçemiyor. Buna nazaran geçen yılın sonuna kadar aylık 2 bin lira kısa çalışma ödeneği alan çalışanın eline yeni senede 2.431 lira geçecek.
Tıpkı halde patronu tarafından fiyatsız müsaadeye çıkartılanlara ödenen nakdi fiyat takviyesi de arttı. Geçen yılın aralık sonuna kadar aylık 1.177 lira olarak ödenen nakdi fiyat takviyesi bu yılın ocak ayından itibaren 1.430 liraya yükseldi.
Milliyet