Türkiye’de toplumsal ağ kullanıcısı olan 54 milyon vatandaşı direkt ilgilendiren “sosyal medya” düzenlemesi, Genel Kurul’da aralıksız 16 saat süren görüşmelerin akabinde dün sabah saatlerinde maddeleşti. Yeni yasaya nazaran 1 Ekim 2020 prestijiyle Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan Facebook, Twitter üzere yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcılar, Türkiye’de en az bir temsilci bulundurmak zorunda olacak. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması mecburî olacak. Temsilci belirlemeyen yahut BTK’ya bildirimde bulunmayan ağ sağlayıcılar için 5 kademeli bir yaptırım sistemi devreye sokulacak.
AK Parti ve MHP milletvekillerinin ortak imzasını taşıyan “sosyal medya” düzenlemesini muhalefet partileri sansür düzenlemesi olarak niteledi ve karşı çıktı. Genel Kurul’da yapılan birtakım teknik düzeltmeler dışında teklif değişikliğe uğramadan Genel Kurul’da kabul edildi. İşte 54 milyon toplumsal ağ kullanıcısı ilgilendiren toplumsal medya düzenlemesi:
Port bilgisi ayrıntısı
Kanuna 1 Ekim’de yürürlüğe girmek kaydıyla “sosyal ağlar” tarifi birinci defa eklendi.
“İnternet trafik bilgisi”; yalnızca IP adresini değil, kullanıcıyı ayırt edebilen “port bilgisi”ni de kapsayacak. Bununla, tıpkı IP adresinin farklı kullanıcılarının mağduriyet yaşamaması amaçlandı.
İçerik çıkarma
İçeriğinin hata oluşturduğuna kâfi kuşku bulunan yayınlara erişimin engellenmesinin yanı sıra içeriğin çıkarılması istikametine karar da verilebilecek. İçerik yahut yer sağlayıcısı yurt dışındaysa karar re’sen BTK Lideri tarafından verilebilecek. 4 saat içinde kararın gereğini yerine getirmeyen sorumlular, 500 ila 3 bin gün ortasında isimli para cezasına; 10 bin-100 bin TL ortasında idarî para cezasına çarptırılacak. Buna karşın karar yerine getirilmezse BTK, yetkilendirmenin iptaline karar verebilecek.
İnternet ortamında yapılan yayının içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlâl edildiğini sav eden şahıslar ile kurumlar direkt sulh ceza yargıcına başvurup içeriğin çıkarılmasını isteyebilecek. Kararın gereği en geç dört saat içinde yerine getirilecek. Kişilik hakları ihlâl edilenlerin talep etmesi durumunda hâkim, başvuranın isminin karara husus internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verebilecek. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı gösterilecek.
Yetkili mecburî
Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcı; 1 Ekim 2020’den itibaren yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek zorunda olacak. Bu kişinin bağlantı bilgilerine internet sitesinde yer verilecek; ayrıyeten temsilcinin kimlik ve bağlantı bilgileri BTK’ya bildirilecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zarurî olacak.
5 basamaklı yaptırım
Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen toplumsal ağ sağlayıcı için 5 kademeli yaptırım sistemi devreye girecek. Birinci olarak BTK tarafından bildirimde bulunulacak ağ sağlayıcı, 30 gün içinde temsilcisini belirleyip BTK’ya bildirmezse 10 milyon TL para cezası ile karşı karşıya kalacak. İkinci kademede 30 milyon TL daha idari para cezası kesilecek. Üçüncü basamakta reklam yasağına tabi tutulacak. Dördüncü basamakta internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50; beşinci etapta da yüzde 90 oranında daraltılması kelam konusu olacak. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde; verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hâkim kararları zaten kararsız kalacak…
Karşılık vermeyene 5 milyon TL ceza
Toplumsal ağ sağlayıcı, kişilik haklarının ve özel hayatının kapalılığını ihlâl eden içeriklere yönelik müracaatlara, en geç 48 saat içinde yanıt vermekle yükümlü olacak. Olumsuz yanıtlar gerekçeli olarak verilecek. Yanıt vermeyene 5 milyon TL ceza kesilecek.
Toplumsal ağ sağlayıcıları, 6 ayda bir kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması yahut erişimin engellenmesi kararlarının uygulamasına ve kişilik haklarının ve özel hayatının kapalılığını ihlâl müracaatlarına ait bilgileri içeren rapor yazmak ve BTK’ya bildirmek zorunda olacak. Rapor hazırlamayan toplumsal ağ sağlayıcıya 10 milyon TL idari para cezası kesilecek. Hazırlanacak birinci raporlar, 2021 yılı haziran ayında BTK’ya bildirilecek ve internet sitesinde yayımlayacak.
Kelam konusu toplumsal ağ sağlayıcılar, Türkiye’deki kullanıcıların bilgilerini Türkiye’de barındırma tarafında gerekli önlemleri alacak.
Hukuka karşıtlığı duruşma kararıyla tespit edilen içeriğin, bildirime karşın 24 saat içinde kaldırılmaması halinde toplumsal ağ sağlayıcı, doğan ziyanların tazmininden sorumlu olacak. Bunun için içerik sağlayıcıya dava açılması kaidesi aranmayacak.
TBMM 2 aylık tatile girdi
Toplumsal medya düzenlemesini maddeleştiren TBMM 1 Ekim 2020 Perşembe gününe kadar tatile girdi. Parti kümeleri finalde toplu hatıra fotoğrafları çektirdi.
Milliyet